Wśród wojennej nawałnicy - nowa książka

 

     Oddziałowego Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów IPN w Katowicach zaprezentował 19 września br. w Książnicy Beskidzkiej książkę Władysława Krzyściaka pr. Wśród wojennej nawałnicy Wspomnienia oficera z lat 1939-1945.
 

Wprowadzenie do spotkania zrobił Artur Kasprzykowski. 
    Autor wspomnień był zawodowym oficerem artylerii WP. Zebrał bogate doświadczenie wojskowe, walcząc w szeregach armii austriackiej podczas I wojny światowej, następnie w latach 1918-1920, uczestnicząc w walkach o niepodległość Polski na froncie ukraińskim i bolszewickim (m.in. w składzie pociągu pancernego „Smok”).

     Załoga pociągu panc. „Smok”, pierwszy od lewej w drugim rzędzie stoi Adam Krzyściak, poniżej w pierwszym rzędzie drugi od lewej stoi Władysław, 1919 r. (ze zbiorów R. Krzyściaka)

    W okresie międzywojennym służył w 8 i 21 pułku artylerii lekkiej; z tym drugim kpt Krzyściak jako dowódca II dywizjonu wyruszył z koszar w Bielsku i przeszedł szlak bojowy we wrześniu 1939 r.

- 1 września ordynans obudził mnie o godz. 4.30. Dzień wstał wyjątkowo ciepły i słoneczny; pogoda jaskrawo kontrastowała z nastrojem napięcia, który towarzyszył nam stale w ostatnich godzinach. Właśnie zacząłem się golić, gdy z daleka dobiegł mnie warkot samolotów, a po chwili rozległy się wybuchy bomb. Wybiegłem czym prędzej z kwatery i spojrzałem w niebo. Z oddali nadciągały samoloty w szyku trójkowym. Raz po raz sypały się z nich bomby, celowane w rejon placu ćwiczeń w Cygańskim Lesie. Przez lornetkę wyraźnie widać było czarne krzyże na skrzydłach samolotów. Bez straty czasu zameldowałem moje spostrzeżenia dowódcy pułku i czekałem na rozkazy. Tymczasem detonacje wybuchów bomb nie przeszły bez echa. Ludzie przechodzący obok mojej kwatery komentowali wydarzenia jednoznacznie, rozpowiadając, że są to ćwiczenia przeciwlotnicze zorganizowane przez polskie dowództwo. I nagle wszelkie wątpliwości wyjaśnił komunikat radiowy- wspomina w książce Władysław Krzyściak. Dla mieszkańców Bielska-Białej i najbliższych okolic, to właśnie tego typu fragmenty, są niezwykle cenne, gdyż ukazują mało znane dzieje 21 Pułku Artylerii Lekkiej oraz mieszkających tu ludzi w pierwszych daniach wojny.

Po ucieczce z niemieckiej niewoli przedostał się przez Węgry do Francji, gdzie walczył w składzie 2 Dywizji Strzelców Pieszych, następnie był internowany w Szwajcarii. Publikowane wspomnienia są zapisem jego przeżyć z lat 1939-1945. W publikacji wykorzystano kilkaset zdjęć. 

 - W tej żołnierskiej historii jest wszystko, co niesie z sobą wojna i jej trudy. Na kartach wspomnień Władysław Krzyściak przedstawił przebieg walk we wrześniu 1939 r. z udziałem 2 dywizjonu 21 pal, ucieczkę z niewoli, udział w walkach we Francji w 1940 r. oraz długie lata internowania w Szwajcarii. Zarówno przebieg wojennych kampanii, w których uczestniczył oraz dłuższe okresy przymusowej przerwy w walkach opisał w sposób interesujący i z dużą dozą szczegółowości - pisze we wstępie Wojciech Krupa.
    Wspomnienia Władysława Krzyściaka, oficera Wojska Polskiego, zostały przygotowane i opracowane przez pracowników Oddziałowego Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów IPN w Katowicach w ramach serii edycji źródeł. Wstęp do publikacji napisał Wojciech Krupa, a opracowaniem książki zajmowali się: Łukasz Borkowski, Adam Kondracki, Wojciech Krupa, Jarosław Łabowicz.