Bitwa nad Białą cz. 1

Prasa to źródło informacji i ówczesnego nastroju

    Dzień 28 czerwca 1914 roku przeszedł do światowej historii jako symboliczny początek I wojny światowej. Wtedy to z rąk serbskich nacjonalistów zginął następca tronu arcyksiążę Ferdynand.
Jednak dla osób z terenów granicznych Śląska Austriackiego i Galicji inne wydarzenie -zwane dzisiaj „Bitwą nad Białą”- było w tym czasie równie ważne. Z czasem, w obliczu wielkiej wojny, wydarzenia europejskie przyćmiły całkiem wypadki bielskie. Jednak dla ludzi zamieszkujących teren Podbeskidzia miały one bardzo duże znaczenie, tym bardziej, że ich charakter, zasięg oraz doniosłość mogły ostatecznie w sposób znaczny przyczynić się do wcześniejszego rozpadu Austro-Węgier.

    Wystarczy tylko przypomnieć, że w owym dniu na święto jubileuszowe TG „Sokół” do Bielska przybyło ponad 2 tysiące Polaków ze Śląska Austriackiego i z Galicji. Władze Bielska nie zgodziły się na ich wejście do miasta, a zorganizowani nacjonaliści niemieccy wsparci przez żandarmerię i policje doprowadzili do krwawego starcia nad rzeką Białą. Echa tych zajść rozlały się nie tylko na Śląsk i Galicję, ale nawet na Czechy.

    Niniejsza praca zamierza pokazać ten konflikt całościowo w oparciu nie tylko o dokumenty, ale przede wszystkim o ówczesną prasę. Z tego powodu ukaże wszystkie relacje prasowe polskich, niemieckich i czeskich publikatorów, do jakich udało mi się dotrzeć, tak aby czytelnik, miał pełny i, co jeszcze ważniejsze, obiektywny obraz tych wydarzeń.

    Przegląd prasy obejmuje między innymi wypisy z: „Dziennika Cieszyńskiego”, „Gwiazdki Cieszyńskiej”, „Nowego Czasu”, „Robotnika Śląskiego”, „Wieńca i Pszczółki”, „Przyjaciela Ludu”, „Posła Ewangelickiego”, „Ślązaka”, „Czasu” „Kuriera Lwowskiego”, Dziennika Poznańskiego”, „Gazety Warszawskiej”, „Głosu Narodu”, „Głosu Ludu Śląskiego”, „Ilustrowanej Gazety Polskiej”,„Ilustrowanego Kuriera Codziennego”, „Kuriera Lwowskiego“, „Kuriera Warszawskiego”, „Naprzódu”, „Nowej Reformy”, „Przeglądu Sokolego”. „Wiener Bilder” Bielitz – Bialauer Anzeiger“, „Die neue Zeitung”,„Deutsche Zeitung”, „Kikeriki”, „Fremden-Blatt” „Neue Freie Presse”, „Silesia”, „Tages Post”, „Wiener Bilder”, „Volksblatt für Stadt und Land”, „Ostravsky Dennik”, „Cech”,„Delnicke Listy”.
    Dzięki temu zestawieniu czytelnik może porównać, co o danym wydarzeniu napisały różne, czasami zwalczające się gazety. Mam nadzieję, że dużym atutem opracowania jest to, że czytelnik w jednej publikacji znajdzie nie tylko fakty, ale również komentarze redakcyjne. Oceny polityczne od lewicy do prawicy, komentowane przez pisma konserwatywne, antysemickie, aż do klerykalnych. To na pewno przysłuży się całościowemu i obiektywnemu spojrzeniu na naszą, jakże trudną, historię regionalną.

    Tekst powstał w ramach stypendium Marszałka Województwa Śląskiego. Jest to fragment większej publikacji, którą autor przygotowuję w oparciu o ówczesną prasę.