Towarzystwo Gimnastycznego „Sokół” na ziemiach polskich zostało zainicjowane we Lwowie w 1866. W Żywcu w 1893 r. powstał oficjalny komitet założycielski TG „Sokół”.
Była to silna organizacja, która bardzo szybko wybudowała swoją siedzibę. Sympatycy hasła „w zdrowym ciele zdrowy duch” z Łodygowic od samego początku włączyli się w jego struktury, jak również spora grupa robotników pracujących w Bielsku i Białej weszła w skład TG „Sokół” w Bielsku, które znajdowało się w Domu Polskim. To sprawiło, że przez długi czas nie stworzyli oni własnego gniazda w Łodygowicach. Brali udział m.in. w pokazie w 1906 roku w Żywcu.
Zmiana nastąpiła wraz z niepewną sytuacją społeczno-polityczną w Europie na początku XX wieku. W tym czasie powstają na Podbeskidziu specjalne oddziały drużyn polowych, taka formacja działa w Łodygowicach na pewno od 1913 roku. Mieszkańcy mogli 14 czerwca 1914 oglądać ostatnie większe ćwiczenia takich oddziałów na polach między Łodygowicami a Zarzeczem, w których wzięło udział 400 osób.
Warto również przypomnieć, że 6 lipca 1914 roku odbył się egzamin podoficerski. Delegat okręgu emerytowany pułkownik Franciszek Urbański stał na czele komisji egzaminacyjnej, której poddano 18 Sokołów. Spośród zaś przyjętych do grona podoficerskiego z wyróżnieniem zdali Leon Pilarz z Żywca i Józef Ficoń z Łodygowic. Towarzystwo swoim zasięgiem obejmowało całą Galicje.
Wraz z wybuchem I wojny światowej Sokoły z Łodygowic zgłosiły swój akces do tworzonych legionów. Po kilku dniach przygotowań i ćwiczeń nadszedł pamiętny 25 sierpnia 1914 roku. (foto 5 ) W tym dniu „Sokoły” i ochotnicy zostali uroczyście pożegnani. Wymarsz przyszłych legionistów z Żywca odbył się z niezwykłą serdecznością i powagą.
Po uroczystym nabożeństwie w kościele parafialnym zebrali się przyszli legioniści w gmachu „Sokoła” i stąd wyruszyli w uroczystym pochodzie w liczbie 182 na rynek. Tutaj przemówił do odchodzących w ciepłych słowach najprzód ks. proboszcz Satke i udzielił błogosławieństwa, a następnie marszałek powiatowy dr Wiktor Idziński żegnał ich serdecznymi słowami.
Z Łodygowic zgłosili się: Jan Mrowiec, Ludwik Mrowiec, Jan Pasierbek, Marcin Filuś, Feliks Mrozik, Franciszek Wisiński, Wojciech Filuś, Antoni Kufel, Ludwik Kufel, Józef Tomasik, Jan Pawlik, Michał Waligóra, Alojzy Jakubiec, Alojzy Tracz, Szczepan Więzik, Michał Ficoń, Józef Kanik, Karol Kanik, Józef Paluch, Jan Kubica, Franciszek Gawenda, Szczepan Filarek, Józef Filarek, Szczepan Minkinski, Józef Jakubiec, Tomasz Górny, Maksymilian Duda, Jan Ficoń, Michał Hetnał, Michał Górny, Józef Więzik, Andrzej Maślanka, Józef Rączka, Michał Konior, Rudolf Jakubiec, Wojciech Tracz, Ludwik Czernek, Józef Pawlik, Józef Filuś.
Większość z nich trafiła do II Brygady tzw. Karpackiej. Przez długi okres walczyli oni na terenie Węgier, a później na terenie zaboru rosyjskiego. Ochotnicy z Łodygowic przeszli cały szlak bojowy i byli jedyną formacją, która w trakcie I wojny światowej walczyła ze wszystkimi naszymi zaborcami, a wyszli walczyć z Rosjanami. Oto kilku z nich:
Jan Jakubiec
Jan Klinowski,
Michał Waligóra,
Po rokowaniach w Brześciu, gdzie c.k. Austria „zapomniała” o swoim polskim sojuszniku, walczyli oni z Austriakami, a później pod Kaniowem z Niemcami. Część z nich wróciła do kraju razem z gen. Józefem Hallerem jako błękitna armia. Po wojnie w 1935 roku Łodygowianie z błękitnej armii spotkali się ze swoim dowódcą w Żywcu.
Weterani wojenni i przedstawiciele TG „Sokół” po powrocie z I wojny światowej zrobili sobie pamiątkowe zdjęcie.
W trakcie I wojny światowej większość mieszkańców Łodygowic zostało wcielonych do 56 pułku piechoty z Wadowic. Oto ich kilku z nich:
Józef Loranc,
Jan Maślanka
czy wspólne zdjęcie na którym jest Antoni Hetnał.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz