Selma Kurz Słowik z Bielska i Białej cz. 1.

 Wstęp

Historia Selmy Kurz to gotowy scenariusz na film. Już sama podstawowa opowieść o tym, jak pochodząca z biednej rodziny dziewczyna podbija sceny Europy i staje się najbardziej rozpoznawalną gwiazdą opery początku XX wieku, budzi uznanie i ciekawość. Na to nakładają się porywy serc, walka z konkurencją, procesy sądowe, konflikty z dyrektorami oper oraz urzędem skarbowym. Kiedy do tego dodamy z jednej strony liczne akcje charytatywne, wspomaganie Czerwonego Krzyża, a z drugiej astronomiczne gaże i „gwiazdorzenie”, to pojawia się przed nami postać wielkiej primadonny w całej okazałości. Bowiem, jak mówią znawcy tego środowiska, bycie najlepszym na scenie to podziw przyjaciół i publiczności, koszmar konkurencji i zawistników oraz „krzyż pański” impresaria.
Jaka była naprawdę Selma? Co ją motywowało, a co wywoływało jej smutek? Kto i w jaki sposób pomógł jej w drodze na szczyt oraz jak radziła sobie z popularnością? Te tematy próbuję naszkicować w swojej książce opierając się na nieznanych dotąd, jeszcze niepublikowanych dokumentach oraz na materiałach prasowych.
Książka powstawała powoli, etapami, a każdy szkic był szeroko dyskutowany, aż przybrał właściwy kształt, który dzisiaj masz, Drogi Czytelniku, przed sobą. Jednak by mogła się ukazać, potrzebne było coś jeszcze. Wielkie zaangażowanie Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej, a szczególnie osobiste przewodniczącej tej wspólnoty Doroty Wiewóry. To dzięki jej niespożytej energii nie tylko powstała ta publikacja, ale zorganizowano także cały szereg inicjatyw, służących upamiętnieniu naszej wielkiej rodaczki w 85. rocznicę jej śmierci.
Dziękuję prezydentowi Jackowi Krywultowi i Urzędowi Miejskiemu w Bielsku-Białej, że poprzez wydanie tej książki wspomógł przywracanie pamięci o wielkiej artystce.
Jednak, Drogi Czytelniku, zanim zagłębisz się w jej treść, kilka akapitów informacyjnych o tym, w jaki sposób powstawała ta publikacja. Osobą, która najwcześniej wyciągnęła z niebytu przeszłości Selmy Kurz, był bielski historyk Jacek Trzeciak. To on, podekscytowany, pokazywał nam pierwsze informacje o niej i jej portret. Było to pewnie 15 lat temu. Muszę się przyznać, dziś trochę ze wstydem, że nie zakochałem się w tej postaci od pierwszego wejrzenia. Ponadto różne obowiązki powodowały, że nie byłem jej zbyt wierny. Jednak lata mijały, a ja każdego roku zdobywałem nowe informacje, zdjęcia i jej archiwalne nagrania. Niespodziewanie 5 lat temu uświadomiłem sobie, że mam ponad tysiąc artykułów z przełomu XIX i XX wieku dotyczącej jej postaci. Z tych ulotnych zapisków wyłoniła się nie tylko wspaniała artystka, ale i charakterna kobieta z krwi i kości. To sprawiło, że postanowiłem sporządzić kilka szkiców dotyczących o niej. Praca ta nie jest biografią, którą na pewno napiszą znawcy historii teatru i muzyki, a jedynie skromnym opracowaniem, które – mam nadzieję – nie tylko trafi do domowych bibliotek, ale przede wszystkim sprawi, że ta zapomniana perła miasta odżyje w pamięci i sercach mieszkańców.
W sposób szczególny pomocy i wsparcia w tym dziele udzielili mi dr Ewa Janoszek i dr Jacek Proszyk. Natomiast wątpliwości dotyczące niektórych wątków z życia Selmy Kurz w Wiedniu pomógł mi rozstrzygnąć zamieszkały w Austrii Hans Christian Pruszinsky. Nieocenionego wsparcia, jak zawsze, udzielili mi członkowie Bielsko-Bialskiego Towarzystwa Historycznego. Dzięki pomocy tych wszystkich życzliwych ludzi mogłem sprawnie realizować swoje zamierzenie.
Osobne słowa podziękowania kieruję do recenzentów mojej pracy: prof. Andrzeja Linerta i dra Jacka Proszyka, którzy nie tylko podzielili się swoimi uwagami, ale także udzielili wielu cennych rad.
Życząc miłej lektury, raz jeszcze dziękuję wszystkim za okazaną mi pomoc.
Jacek Kachel

Przed nami jeszcze!

10 maja 2018 godzina 17:00 – Książnica Beskidzka
Promocja Książki “Selma Kurz, Słowik z Bielska i Białej” Jacek Kachel
wstęp wolny
11 maja 2018 - godzina 17:30 – Cmentarz Żydowski w Bielsku-Białej, ul. Cieszyńska 92
Upamiętnienie miejsca spoczynku Wilhelma Kurz, ojca Selmy.
11 maja 2018 - godzina 18:00 - Sala Ceremonii przy Cmentarzu Żydowskim w Bielsku-Białej, ul. Cieszyńska 92
koncert: Selma Kurz – pierwsza bielszczanka Opery Wiedeńskiej

wstęp wolny, ilość miejsc ograniczona – zapisy podczas wydarzeń towarzyszących
Koncert poświęcony zapomnianej bielskiej sopranistce Selmie Kurz. Wystąpi Natalia Kawałek-Plewniak - młoda polska mezzosopranistka na stałe mieszkająca w Wiedniu; absolwentka Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie oraz Uniwersytetu Muzycznego w Wiedniu. Towarzyszyć jej będzie bielskie trio The ThreeX. W programie m.in pieśni, arie operowe, a także utwory A.Piazzolli, C.Saint-Saënsa, W.A.Mozarta.