Spacerownik Bielski

Można już spacerować śladami „Solidarności”.

Kilka dni temu, 10 listopada, minęła 40. rocznica rejestracji Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Wcześniej, 31 sierpnia, minęły dokładnie cztery dekady od dnia podpisania Porozumień Sierpniowych, na mocy których powstała „Solidarność”. Te dwie okrągłe rocznice były doskonałym pretekstem, by spisać i opisać miejsca, które w Bielsku-Białej związane są z tym związkiem zawodowym.
Jak się okazuję, ta nieodległa dla nas historia, w której uczestniczyliśmy lub też działa się na naszych oczach dla młodego pokolenia jest prawie tak odległa jak działania II wojny światowej.
Wystarczy tylko zrobić sobie mały sprawdzian i spróbować odpowiedzieć na kilka pytań. Gdzie odbyło się założycielskie zebranie podbeskidzkiej „Solidarności” we wrześniu 1980 roku? W których budynkach mieściły się kolejne siedziby regionalnych władz tego związku zawodowego? Pod jakim pomnikiem odbyły się dwie niezależne manifestacje bielszczan – w 1968 i 1981 roku? Na których ulicach Bielska-Białej ZOMO pacyfikowało niezależne demonstracje po wprowadzeniu stanu wojennego? Przy którym kościele działała centrala pomocy uwięzionym i internowanym?
Jeżeli zawahałeś się lub też zapomniałeś odpowiedzi na te i kilkadziesiąt innych pytań to nie musisz się martwić, gdyż potrzebne informacje znaleźć można w publikacji „Spacerownik Bielski. Śladami »Solidarności« lat 1980-1990 w Bielsku-Białej”. „Spacerownik” został wydany staraniem Stowarzyszenia „Podbeskidzie Wspólna Pamięć” przy wsparciu Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej, Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielsku-Białej oraz Regionu Podbeskidzie NSZZ „Solidarność”.
Artur Kasprzykowski, który jest autorem książki wyjaśnia: - Historię piszą ludzie. Piszą ją w określonym otoczeniu, w konkretnych miejscach. Właśnie takie miejsca na terenie Bielska-Białej, ściśle związane z historią „Solidarności” i zmaganiami o odzyskanie niepodległości naszej Ojczyzny w ostatniej dekadzie komunizmu, chcemy pokazać podczas naszego spaceru po mieście. Chcemy opowiedzieć historię tych miejsc i równocześnie opowiedzieć historię „Solidarności” poprzez pokazanie i przypomnienie tych miejsc, poprzez wpisanie historii w konkretny krajobraz, znany nam wszystkim.
Wybraliśmy ponad trzydzieści punktów – budynków, zakładów pracy, świątyń, a nawet ulic i cmentarzy – które wpisały się w nasze lokalne dzieje, a po części miały wpływ także na historię naszej ojczyzny.
Jesteśmy przekonani, że niniejsza publikacja pomoże upowszechnić wspaniałą, choć także i dramatyczną historię podbeskidzkiej „Solidarności”, którą nie tak dawno współtworzyliśmy na terenie naszego miasta- informował Artur Kasprzykowski.

W ramach promocji tej publikacji tuż przed ostatnimi obostrzeniami epidemiologicznymi zorganizowany został pierwszy spacer ulicami Bielska-Białej szlakiem miejsc związanych z historią podbeskidzkiej „Solidarności”. - Był to pierwszy taki spacer, będący dla mnie sprawdzianem, jak „Spacerownik” zostanie przyjęty przez członków stowarzyszenia, w tym szczególnie dawnych działaczy podbeskidzkiej „Solidarności.
Wędrówka rozpoczęła się od siedziby podbeskidzkiej „Solidarności” z lat 1989-92 przy ul. Partyzantów 59. Później na spacerowym szlaku były m.in. pomnik Adama Mickiewicza w Parku Włókniarzy (miejsce niezależnych demonstracji w 1968 i 1981 roku), siedziba związku z 1981 roku przy ul. 1 Maja 45, dawne zakłady „Befama” przy ul. Powstańców Śląskich, gdzie w trakcie tzw. kryzysu bydgoskiego w marcu 1981 roku mieściła się centrala Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego , gmach Teatru Polskiego – miejsce charytatywnej aukcji dzieł sztuki na rzecz „Solidarności’ w styczniu 1981 roku i światowej prapremiery sztuki Karola Wojtyły „Jeremiasz” w grudniu tego samego roku, a także dwa budynki przy ul. Bohaterów Warszawy: w pierwszym, pod numerem pięć, odbyło się pierwsze założycielskie zebranie podbeskidzkiej „Solidarności” we wrześniu 1980 roku, w drugim – przy ul. Bohaterów Warszawy 2 – była w 1980 roku pierwsza siedziba związku. – To tylko mała część z ponad trzydziestu miejsc, związanych z historią bielskiej „Solidarności”, które zostały opisane w „Spacerowniku”. Kolejne pokażemy podczas następnych spacerów, które będziemy organizować, gdy miną już sanitarne ograniczenia, związane z pandemią – zapowiada Bogdan Szozda, prezes Stowarzyszenia „Podbeskidzie Wspólna Pamięć”.
Spacerownik autorstwa Artura Kasprzykowskiego jest fantastycznym przewodnikiem po miejscach związanych z historią NSZZ „Solidarność” na terenie Bielska-Białej, po miejscach ważnych w najnowszej historii miasta i regionu. Publikacja ta jest adresowana zarówno do młodzieży szkolnej, uczestniczącej w konkursach historycznych, grach ulicznych i prelekcjach, jak również do osób dorosłych, w tym także uczestników zmagań o wolną Polskę, działaczy opozycji antykomunistycznej. Łącznie wybranych zostało ponad 30 punktów na terenie miasta. W opracowaniu obok przedstawienia solidarnościowej historii kolejnych punktów na mapie miasta zaprezentowane są fotografie, związane z tymi miejscami - zarówno archiwalne jak również współczesne.