Droga do Niepodległości mieszkańców powiatu bielskiego cz. 6

   Szczególnie trudne warunki miała też szkoła polska w Czechowicach. Kiedy w 1911 roku udało się Towarzystwu Szkoły Ludowej uzyskać subwencję w wysokości 1000 koron na swoje działanie od władz gminy, Niemcy złożyli protest w tej sprawie do wydziału krajowego w Opawie. Tam zupełnie „przypadkiem” dokumenty się przeleżały i subwencji... nie wypłacono. Dziwnym trafem dotacje dla szkół niemieckich zawsze były na czas.
   Jednak pomimo takich działań szkoły polskie stale się rozwijały. Dane statystyczne mówią, że w 1910 r. 59 nauczycieli uczyło 2441 dzieci, już rok później nauczycieli było 65, a uczniów 2609. Nawet w Czechowicach liczba dzieci sięgnęła 63. Dużo lepszy klimat dla polskiej oświaty był w sąsiednich Dziedzicach. Tam szkoła działała bez większych problemów, a nawet organizowano w niej liczne spotkania patriotyczne. Na przykład 16 lutego 1913 r. zorganizowano tam uroczysty wieczorek ku czci powstańców z 1863 roku. Odczyt na ten temat wygłosił prof. Podgórski. Chór złożony z uczniów polskiego seminarium TSL w Białej odśpiewał okolicznościowe pieśni. Prócz tego głęboko odczute deklamacje i sumiennie przygotowana sztuka dramatyczna „Hanusia Krożańska” wywarły na licznie zgromadzonych słuchaczach nadzwyczaj silne i podniosłe wrażenie. Nastrój ujawnił się podczas żywego obrazu „Apoteoza Polski”, gdy z dziesiątek piersi popłynęła rzewna pieśń: „Boże Ojcze, Twoje dzieci” .
   W ogóle teatr amatorski był niezwykle ważną bronią w walce narodowej. Na terenie Hecznarowic początkiem XX wielu wystawiano z inicjatywy nauczycieli takie sztuki jak: „Błażek opętany”, „Chłopi arystokraci”, „Żyd w beczce”
   .To tam, doceniając rolę oświaty, w 1911 roku wybudowano nowy budynek dla trzyklasowej szkoły.
   Na terenie Bestwiny natomiast wielkim wpływem cieszył się nauczyciel Józef Merta. Nauczał on tam 56 lat i zawsze z szacunkiem odnosił się do wszystkich narodowości.

Rok 1916. Lista strat mieszkańców powiatu bielskiego cz. 20

Rudzica:
Czudek Jan, (1888), ErsRes., IR nr 100, 15. komp. W niewoli, Piestschanka, Rosja.
Gawlas Alojzy, (1895), LstInft., k.k.LIR nr 31, 2. komp. W niewoli, Mologa, Rosja.
Herok Grzegorz, (1872), Inft., k.k.LIR nr 31, 6. komp. Ranny.
Kokot Jan, (1893), Lest. Inft., IR 100, 2. komp. W niewoli, Finalmarina, Włochy.
Korzeniowski Józef, (1880), Gefr., k.k.LIR nr 33, 4. komp. Zginął 23-31.10.1915.
Kubala Adam, (1896), Inft., IR nr 100, 6. komp. Ranny.
Mikler Karol, (1883), Offiziersdiener, IR nr 81. 6. komp. W niewoli, Moskwa, Rosja.
Reeis Michał, (1881), ResJäg., FJB nr 5, 3. komp. Ranny.
Siekliński Adolf, (1896), LstInft., k.k.LIR nr 31, 9. komp. Ranny.
Tomalik Franciszek, (1893), Sapp., SappB., nr 1, 5. komp. Zginął 7.07.1916.

Rybarzowice:
Cymbala Józef, (1889), Offieierdiener, IR nr 56, MAG, W niewoli.
Górny Ludwik, (1884), LstInft., IR nr 90, 3. komp. W niewoli, Rosja.
Górny Michał, (1884), LstInft., IR nr 77, 2. komp. Ranny w niewoli, Sarapul, Rosja.
Dobija Ludwig, (1893), KorpTitZugsf., IR nr 56, W niewoli, Rosja.
Jakubiec Mateusz, (1877), Inft., IR nr 90, 3. komp. W niewoli, Orlow, Rosja.
Kanik Józef, (1880), Inft., k.k.LIR nr 16, Zginął 10.08.1915.
Kanik Szymon, (1882), ResInft., IR nr 90, 3. komp. W niewoli, Tschenrajajew, Rosja.
Krapacz Józef, (1894), Inft., IR nr 56, 6. komp. Ranny.
Rusin Antoni, (1892), Korp., IR nr 56, 16. komp. Ranny.
Rusin Filip, (1886), ErsRes., IR nr 20, 11. komp. W niewoli, Rosja.
Rusin Michał, (1884), LestInft., k.k.LIR nr 17, 2. komp. W niewoli, Sengilej, Rosja.
Świerczej Jan, (1886), Inft., IR nr 56, 12. komp. W niewoli, Rosja.
Świerczek Jan, (1895), Gefr., IR nr 56, 16. komp. Zginął 24.01.1916.
Waluś Józef, (1881), ResKorpZugsf., UR nr 1. Zginął 18.07.1915.
Więzik Jan, (1881), Inft., IR nr 56, 2. komp. Zmarł 15.12.1915. Pochowany w Kielcach na ewangelickim cmentarzu.

Stara Wieś:
Bagier Antoni, (1883), ErsRes., IR nr 56, W niewoli, Kromy, Rosja.
Borys Józef, (1886), ErsRes., IR nr 56, 15. komp. W niewoli, Rosja.
Greczko Karol, (1884), LstInftTitGefr., k.k.LIR nr 17, 3. komp. W niewoli, Kassimow, Rosja.
Mikoda Jan, (1891), Inft. k.k.LIR nr 15, 1. komp. W niewoli, Miński, Rosja.
Mohaup Józef, (1891), Inft., k.k.LIR nr 15, 1. komp. W niewoli, Rosja.
Nycz Franciszek, (1870), Inft., k.k.LIR nr 32. 8. komp. W niewoli. Rosja.
Nycz Jan, (1877), Inft., k.k.LIR nr 32, 1. komp. W niewoli, Torshok, Rosja.
Nycz Józef, (1887), LasJäg., FJB nr 14, 2. komp. Ranny.
Parciak Wojciech, (1888), Inft. IR nr 20, 19. komp. Ranny.
Pieczka Wincenty, (1893), Inft., IR nr 56, 3. komp. Zginął 19.03.1916.
Stanclik Antoni, (1893), Inft., k.k.LIR nr 15, 11. komp. W niewoli, Marinski, Rosja.
Strępel Józef, (1888), ResRes., IR nr 56, 4. komp. W niewoli, Rosja.
Witkowski Tomasz, (1890), LstInft., IR nr 89, 3. komp. W niewoli Rosja.

Świętoszówka:
Bulandra Grzegorz, (1873), Inft., k.k.LIR nr 32, 4. komp. Zginął 6.01.1916.
Staś Karol, (1893), LestInft., IR nr 100, 8. komp. Ranny.

Szczyrk:
Cymbala Antoni, (1893), Inft., IR nr 56, W niewoli, Wolsk, Rosja.
Gaza Jan, (1877), Inft., k.k.LIR nr 32, 2. komp. Ranny.
Fiodor Jan, (1885), Inft., k.k.LIR nr 31, 10. komp. Ranny.
Kubala Józef, (1894), Inft., IR nr 93, 4. komp. Ranny.
Komor Antoni, (1892), Inft., k.k.LIR nr 31. 9. komp. W niewoli, Schuja, Rosja.
Kruczek Antoni, (1888), LstInft., IR nr 90, 4. komp. W niewoli, Bunsk, Rosja.
Kruczek Józef, (1887), LestInft., IR nr 89, 3. komp. W niewoli, Ostaschkow, Rosja.
Kruczek Laurenty, (1885), ErsRes., k.k.LIR nr 31, W niewoli, Mologa, Rosja.
Luszczak Jan, (1886), Inft., IR nr 56, 1. komp. Ranny.
Łaciak Jan, (1895), Inft., IR nr 56, W niewoli.
Łaciak Michał, (1893), Inft., IR nr 56, 12. komp. Ranny.
Łaciak Władysław, (1897), Inft., k.k.LIR nr 6, 9. komp. Ranny.
March Mateusz, (1868), ResInft., IR nr 20, 1. komp. Ranny.
Marek Franciszek, (1896), Inft., IR nr 56, 7. komp. W niewoli.
Marek Jan, (1893), LstInft., k.k.LIR nr 32, 7. komp. Zginął 22.06.1916.
Marek Jóżef, (1880), Inft., IR nr 56, 1. komp. W niewoli, Rosja.
Marek Józef, (1884), LstInft., IR nr 90, 3. komp. W niewoli, Irkuck, Rosja.
Marek Michał, (1886), Inft., k.k.LIR nr 31, 12. komp. W niewoli, Schuja, Rosja.
Marek Michał, (1884), LstJäg., FJB nr 14, 2. komp. Ranny.
Marek Tomasz, (1874), Inft., k.k.LIR nr 16, Ranny w niewoli, Moskaw, Rosja.
Pawlik Antoni, (1883), Sapp., SappB nr 1, 3. komp. Ranny.
Pezda Antoni, (1890), Inft., k.k.LIR 17, 8. komp. Ranny.
Pezda Józef, (1891), Jäg., FJB nr 5. 3. komp. Ranny.
Pezda Szymon, (1870), Wojska pomocnicze, zmarł na tyfus, Budapeszt 10.11.1915.
Pilarz Antoni, (1882), Inft. k.k.LIR nr 6, 5. komp. Ranny.
Porębski Adam, (1893), Inft., IR nr 56, 3. komp. Ranny.
Porębski Antoni, (1896), Inft. IR nr 56, 5. komp. Ranny.
Przybyła Józef, (1893), Inft., IR nr 56. 9. komp. W niewoli .
Tracz Antoni, (1889), ErsResGefr., IR nr 56, W niewoli, Rosja.
Urbaniec Jakub, (1877), Korp., k.k.LIR nr 16, W niewoli, Paratsy, Rosja.
Urbaniec Jan, (1893), Inft., IR nr 56, Zginął 2.10.1915 lub 12.10.1915.
Urbaniez Józef, (1887), LstInft., IR nr 45, W niewoli, Rosja.
Wałęga Tomasz, (1890), Inft., IR nr 90, 4. komp. Ranny.
Wawrzuta Andrzej, (1886), Inft., IR nr 56, 9. komp. Zginął 7.07.1915.
Węgrzynkiewicz Michał, (1886), Inft., IR nr 56, 9. komp. Ranny.
Wieczorek Jan, (1894), Gefr., IR nr 56, 7. komp. W niewoli.
Więczyk Jan, (1885), Inft., k.k.LIR nr 31, 8. komp. Ranny.
Więzik Antoni, (1888), ResInft., IR nr 56, W niewoli, Pietropawłowsk, Rosja.
Zaciak Antoni, (1890), Inft., IR nr 56, 5. komp. Ranny.

Sporty zimowe 100 lat temu na Podbeskidziu