Zapraszam do BEST-u

 

Rynek w Bielsku koniec lat 30-tych XX wieku

 

Wiedniowe trzy impresje

 Teatr powiewem stolicy 

Gmach teatru to jeden z najlepiej rozpoznawalnych budynków w mieście. Jest on przykładem wielkomiejskiej secesyjnej zabudowy, która królowała na terenie Bielska w II połowie XIX wieku i przyczyniła się do tego, że miasto nazywano Małym Wiedniem. Budynek został wzniesiony w latach 1889-1890 według projektu wiedeńskiego architekta Emila Rittera von Förstera. Fundusze na jego budowę uzyskano ze składek, darowizn i zbiórek mieszkańców, bez jakiegokolwiek wsparcia funduszy państwowych! 

Do budowanego teatru zakupiono dekoracje z Hof-Burgteater z Wiednia za cenę 2800 fl. Do dziś zachowała się kurtyna z 1890 roku przedstawiająca Taniec Nimf, wykonana w pracowni Franciszka Rottonary z Wiednia. Bogaty wystrój jego wnętrza w rzeźbiarskie i stiukowe dekoracje wykonali Josef Scheurere z Białej i Adolf Szily z Wiednia.

Wybudowany w stylu wiedeńskim gmach wypełniał również wiedeński szyk, wdzięk i blask, którym opromieniali to miejsce artyści ze scen wiedeńskich. Szczególnie intensywnie teatr sięgał w pierwszych latach swojej działalności po najnowsze sztuki, które podobały się widowni z miasta nad pięknym, modrym Dunajem i po jego gwiazdy. 

StadTeater in Bielitz był wyjątkowo gościnną sceną dla największych artystów europejskiego formatu, jacy występowali wówczas na scenach Wiednia. W przeciągu zaledwie 25 pierwszych lat działania na jego deskach zagrało ponad 50 artystów gwiazd wiedeńskiej opery i teatrów, którzy na trwałe wpisali się w historię europejskiej kultury, a nasi przodkowie mogli ich tutaj podziwiać. 

Ratusz z wiedeńską wieżą

Jedną z najbardziej monumentalnych budowli na terenie miasta jest Ratusz w dawnej Białej, który został wybudowany według projektu Emanuela Rosta juniora w latach 1895-97. Ten przepiękny, budynek nawiązuje neorenesansowym stylem do architektury wiedeńskiej. Architekt twierdził, że wieża ma nie tylko podkreślać zamożność miasta, ale być podobnie - jak ta z wiedeńskiego ratusza - widoczna w każdej części miasta. Pewnie nie wszyscy pewnie wiedzą, że w ratuszu w Wiedniu najważniejszą salą, poza oczywiście salą sesyjną, jest tzw. czerwona sala. Podobnie rzecz ma się i w naszym Ratuszu - zaraz po sali sesyjnej - najpiękniejszą jest właśnie sala czerwona.

Patrząc na bryłę i rozwiązania ciągów komunikacyjnych, można beż trudu zauważyć, że Emanuel Rost był pod wielkim wypływem nowego ratusza w Wiedniu i ratusza, który znajduje się w dzielnicy Währing. Rost zapatrzył się na te dwa obiekty użyteczności publicznej, dokonał kompilacji niektórych z ich elementów i nadał projektowi swój charakter. Tym samym powstał wielkomiejski Ratusz, który jest jakby żywcem wyjęty z naddunajskiej stolicy. 

Cmentarna awangarda 

Szczególnie pięknym miejscem w Bielsku-Białej jest nowy cmentarz ewangelicki przy ulicy Listopadowej. Ten kompleks cmentarny, zaprojektowany przez wiedeńskiego architekta Hansa Mayra, oddano został do użytku w 1911 roku. Do dzisiaj jest to jeden z najpiękniejszych cmentarzy miasta, z dużą ilością zieleni. Zabudowaniom cmentarza z kościołem cmentarnym nadano późnobarokowe, secesyjnie przetworzone formy. Wystrój wnętrza nawiązuje do wzorców wypracowanych na wiedeńskim gruncie przez Ottona Wagnera i artystów związanych z tzw. grupą Klimta. 

Österreichische Illustrierte Zeitung pisał o otwarciu bielskiego cmentarz: Cały zespół cmentarny wraz z zabudową wykonano według planów architekta Hansa Mayra z Wiednia, ołtarz jest wiedeńskiego rzeźbiarza Wilhelma Bormanna, całość to dokumenty sztuki współczesnej w nowej, na wskroś artystycznej koncepcji. 

To tylko trzy przykłady z wielu, które jednoznacznie pokazują, że określenie mały Wiedeń w stosunku do Bielska-Białej jest w pełni uzasadnione.