1976 Delaegacja Bielska-Białej złożyła kwiaty na grobie marszałka Andrzeja Greczki w Moskwie

 

35 lat samorządu Bielska-Białej część 7

 Kadencja IV 2002-2006. 

Wybory, które odbyły się w 2002 roku, zapoczątkowały rewolucyjne zmiany w funkcjonowaniu lokalnego samorządu. IV kadencja samorządu Bielska-Białej rozpoczęła się w nowych warunkach prawnych. Liczba radnych zmniejszyła się z 45 do 25, a prezydenta miasta po raz pierwszy wybierano w wyborach powszechnych. 

Wybory odbyły się 27 października. W głosowaniu do Rady Miejskiej Bielska-Białej poszczególne komitety uzyskały następujące wyniki: 

KWW SLD-UP - 21,1 proc. głosów 

KWW o Prawo Sprawiedliwość w B-B - 12,3 proc. głosów

KW Wspólnota Samorządowa Bielsko-Biała - 11,4 proc. głosów

KWW Razem Polsce - 9,8 proc. głosów

KWW Jacka Krywulta - 8,3 proc. głosów

KW LPR - 7,9 proc.

KWW Unia dla Bielska-Białej - 6,6 proc.

KWW Bielsko-Biała - Wspólny dom - 5,3 proc.

KW Samoobrona RP - 5,2 proc.

Pozostałe komitety nie przekroczyły 5-procentowego progu wyborczego. Głosów ważnych w wyborach do RM oddano 49.689.

Tego samego dnia wybraliśmy siedmiu przedstawicieli Podbeskidzia do Sejmiku Województwa Śląskiego. Powiaty bielski grodzki, bielski ziemski, cieszyński i żywiecki stanowiły okręg wyborczy nr I. W Katowicach reprezentowali go:

z listy nr l - Rajmund Pollak - KW LPR 

z listy nr 2 - Antoni Wałeczek - KW Samoobrona RP

z listy nr 3 - Alfred Brudny, Karol Stasica, Marek Trombski - KKW SLD-UP 

z listy nr 9 – Jan Olbrycht - KWW Wspólnota Samorządowa Województwa Śląskiego

z listy nr 16 – Janusz Gałkowski - KKW PO-PiS  

Do rywalizacji o stanowisko prezydenta miasta stanęło aż 12 kandydatów, a do jego wyłonienia potrzebne były dwie tury. W pierwszej turze wyniki były następujące: 

Antoni Kobielusz, KKW SLD-UP - 9906 głosów -19,2 proc.

Jacek Krywult, KWW Jacka Krywulta - 7782 głosy - 15,1 proc.

Zbigniew Wawak, KWW Razem Polsce - 7683 głosów - 14,9 proc.

Bogdan Traczyk, KW Wspólnota Samorządowa - 6971 głosów - 13,5 proc.

Adam Wolak, KWW Liga Polskich Rodzin - 4952 głosów - 9,6 proc.

Dariusz Moskała, KWW Samoobrona RP 4256 głosów - 8,3 proc.

Janusz Okrzesik, KWW Unia dla Bielska-Białej - 3757 głosów - 7,3 proc.

Jan Chrząszcz, KWW o Prawo Sprawiedliwość w B-B - 3621 głosów - 7,0 proc.

Ryszard Śliwiński, KWW Bielsko-Biała - Wspólny dom - 1428 głosów -2,8 proc.

Roman Chomicki, KWW Obrona Polskiej Ziemi - 449 głosów - 0,9 proc.

Jan Mucha, KWW Bezpartyjny Komitet Wyborczy - 403 głosy - 0,8 proc.

Marek Nowotarski, KWW Stronnictwo Demokratyczne - 292 głosy - 0,6 proc. Łącznie oddano - 51.500 głosów. 

W tej sytuacji potrzebna była dogrywka. 10 listopada ponad 66 proc. wyborców poparło Jacka Krywulta, niezależnego kandydata na prezydenta Bielska-Białej. Bielszczanie oddali na niego 24.719 głosów, na Antoniego Kobielusza z koalicji SLD-UP głosowało 12.667 osób. Frekwencja w II turze wyniosła 26,7 proc. Krywult powrócił na stanowisko prezydenta Bielska-Białej po 21 latach - wcześniej był prezydentem (wybranym przez Miejską Radę Narodową) od kwietnia 1981 do stycznia 1982 roku (odwołany z funkcji w stanie wojennym).

Pierwsza sesja 

19 listopada odbyła się pierwsza sesja nowej kadencji Rady Miejskiej. Obrady prowadziło aż trzech przewodniczących. Rozpoczął je ustępujący przewodniczący samorządu III kadencji Henryk Juszczyk, po zaprzysiężeniu, obradom przewodniczył radny senior Stanisław Ryszka, który ustąpił po przeprowadzeniu wyborów. 

Rada liczyła 25 radnych, wszyscy otrzymali nominacje od przedstawicieli Państwowej Komisji Wyborczej i złożyli ślubowanie. Nominację otrzymał również prezydent Jacek Krywult. Po złożeniu przez niego uroczystego ślubowania insygnia władzy nad miastem przekazał mu ustępujący prezydent Bogdan Traczyk. Pierwszy raz prezydent miasta został wybrany przez mieszkańców w wyborach powszechnych. Sesja inaugurująca pracę prezydenta miasta oraz radnych IV kadencji przyciągnęła wyjątkowo dużą reprezentację parlamentarzystów z Podbeskidzia. 

W swoim pierwszym przemówieniu prezydent elekt Jacek Krywult powiedział: Mam nadzieję i głęboko w to wierzę, że wszystkie sprawy będą rozpatrywane i głosowania będą się odbywały ponad podziałami politycznymi, w interesie mieszkańców miasta. Ja zaś zapewniam, że wszystkie istotne sprawy będą szeroko konsultowane ze wszystkimi klubami radnych i ekspertami.

Po inauguracyjnym wystąpieniu prezydenta radni przystąpili do wyboru przewodniczącego Rady Miejskiej. Radny Jan Chrząszcz w imieniu radnych prawicy zgłosił kandydaturę Michała Pinisa, a Stanisław Noworyta w imieniu Klubu Radnych SLD - kandydaturę Jerzego Balona, wiceprzewodniczącego RM poprzedniej kadencji. 

Okazało się, że w pierwszej turze żaden z kandydatów nie uzyskał wymaganej większości - Jerzy Balon otrzymał 12 głosów, Michał Pinis 11, dwóch radnych wstrzymało się od głosu. Po przerwie nastąpiła druga tura głosowania. Klub Radnych SLD ponownie zgłosił kandydaturę Jerzego Balona, natomiast radny Józef Heczko - kandydaturę Jana Chrząszcza - kandydata PiS-u na prezydenta miasta i radnego wszystkich dotychczasowych kadencji. Tym razem głosowanie przyniosło rozstrzygnięcie. Przewodniczącym rady został Jerzy Balon, na którego zagłosowało 13 radnych; Jan Chrząszcz dostał 9 głosów, 3 głosy były wstrzymujące się.

W wyniku głosowania wiceprzewodniczącymi Rady Miejskiej zostali Wiesław Handzlik z Unii dla Bielska-Białej (14 głosów za, 8 przeciw, 2 wstrzymujące się) i Paweł Pajor ze Wspólnoty Samorządowej (13 głosów za, 9 przeciw, 2 wstrzymujące się).

Wykaz radnych Rady Miejskiej Bielska-Białej IV kadencji:

Jerzy Balon

Ryszard Batycki

Leszek Bednarski (rezygnacja z mandatu 26 stycznia 2006)

Ryszard Chodorowski

Jan Chrząszcz

Bogdan Dubiel

Wiesław Handzlik

Józef Heczko

Ludwik Hejny (zm. 2017)

Henryk Juszczyk (zrzeczenie się mandatu 5 grudnia 2002 w związku z powołaniem na stanowisko zastępcy prezydenta miasta)

Jan Kanik (objęcie mandatu 5 grudnia 2002, zm. 2010)

Edward Kołek

Bożena Kotkowska

Kazimierz Mojżyszek

Roman Nehrebecki

Franciszek Nikiel

Stanisław Noworyta

Janusz Okrzesik

Paweł Pajor

Stanisław Piecuch

Michał Pinis

Barbara Redkowska (objęcie mandatu 4 kwietnia 2006)

Stanisław Ryszka

Artur Sternicki

Grzegorz Wagner

Leszek Wieczorek

Adam Wykręt

Wykaz komisji Rady Miejskiej i ich przewodniczących:

Komisja Rewizyjna, Janusz Okrzesik

Komisja Budżetu i Finansów, Jan Chrząszcz

Komisja Rozwoju Gospodarczego i Promocji Miasta, Ludwik Hejny

Komisja Gospodarki Miejskiej, Leszek Wieczorek

Komisja Ochrony Środowiska, Artur Sternicki

Komisja Zdrowia, Rodziny i Polityki Społecznej, Ryszard Batycki

Komisja Kultury, Sztuki i Ochrony Zabytków, Michał Pinis

Komisja Edukacji, Edward Kołek

Komisja Gospodarki Przestrzennej i Rolnictwa, Józef Heczko / Jan Kanik

Komisja Kultury Fizycznej, Sportu, Rekreacji i Turystyki, Ryszard Chodorowski

Komisja Mieszkalnictwa, Franciszek Nikiel

Komisja Samorządności i Bezpieczeństwa w Mieście, Stanisław Noworyta

Komisja Małej Przedsiębiorczości, Handlu i Usług, Stanisław Piecuch

Cdn. 

Bielskie pieczątki lata 30-te XX wieku

 

35 lat samorządu w Bielsku-Białej – część 6

 Najważniejsze wydarzenia III kadencji 1998-2002

Trzecia kadencja samorządu terytorialnego przebiegała pod znakiem wielkich reform w kraju, związanych ze zmianą funkcjonowania systemu oświaty (to wówczas pojawiły się gimnazja) i służby zdrowia (pierwsze Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej). Wymusiło to na samorządzie konieczność podjęcia szeregu decyzji dostosowujących funkcjonowanie miasta do nowych uwarunkowań prawnych. 

Dużym ciosem dla miasta była reforma administracyjna i idąca za nią utrata statusu miasta wojewódzkiego. Jednakże, pomimo tych niekorzystnych zmian i pomimo recesji, Bielsko-Biała znalazło się w ścisłej czołówce gmin dobrze się rozwijających. Nastąpiło powiększenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Powołano do istnienia Bank Chleba. Utworzono Fundusz Poręczeń Kredytowych, a zaniedbany do tej pory dworzec kolejowy odzyskał dawny blask. Wyremontowano także wnętrze Teatru Polskiego. 1 maja 1999 roku ZIAD stał się spółką akcyjną ze 100-proc. udziałem gminy Bielsko-Biała. 

Rada Miejska przyjęła system bonifikat przy wykupie mieszkań komunalnych – ich pułap ustalono nawet na 95 proc. Pod koniec poprzedniej kadencji gmina powołała wspólnie ze Śródmiejską Spółdzielnię Mieszkaniową Bielsko-Bialskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego Sp. z o.o. W latach 1998-2003 spółka oddała do użytkowania mieszkańcom miasta 296 lokali mieszkalnych.

Zlikwidowano strefy płatnego parkowania w mieście. Urząd Miejski przeniósł się w dużej części do nowego gmachu przy placu Ratuszowym 6, aby mieszkańcy mogli wszystkie sprawy urzędowe załatwić w jednym miejscu. Powołano Biuro Obsługi Interesanta, aby skrócić czas obsługi mieszkańca. Otwarto rolkowisko na Błoniach i sezonowe lodowisko przy ul. Piastowskiej. Zmodernizowano stadion w Wapienicy.

Dla poprawy bezpieczeństwa uruchomiony został monitoring miejski, czyli system kamer na ulicach. Przygotowano mechanizm finansowy dla budowy obwodnicy zachodniej Bielska-Białej oraz rozpoczęto jej budowę, wykonano łącznik pomiędzy ulicami Żywiecką a Leszczyńską, który jest obecnie częścią obwodnicy zachodniej miasta.

Prezydium Rady Miejskiej III kadencji 

przewodniczący Rady Miejskiej:

• Janusz Okrzesik – od 30 października 1998 r. do 27 kwietnia 1999 r.

• Henryk Juszczyk – od 27 kwietnia 1999 r. do końca kadencji

wiceprzewodniczący Rady Miejskiej:

• Jerzy Balon – od 30 października 1998 r. do końca kadencji

• Piotr Ryszka – od 13 listopada 1998 r. do końca kadencji

• Ryszard Śliwiński – od 15 grudnia 1998 r. do końca kadencji

Zarząd Miasta Bielska-Białej

prezydent miasta:

• Bogdan Traczyk – od 15 grudnia 1998 r. do 19 listopada 2002 r.

wiceprezydenci miasta:

• Jerzy Krawczyk – od 15 grudnia 1998 r. do 19 listopada 2002 r.

• Waldemar Jędrusiński – od 15 grudnia 1998 r. do 11 maja 1999 r.

członkowie Zarządu Miasta:

• Henryk Juszczyk – od 15 grudnia 1998 r. do 27 kwietnia 1999 r.

• Wiesław Handzlik – od 15 grudnia 1998 r. do 11 maja 1999 r.

• Józef Heczko – od 15 grudnia 1998 r. do 19 listopada 2002 r.

• Henryk Kenig – od 11 maja 1999 r. do 19 listopada 2002 r.

• Henryk Urban – od 11 maja 1999 r. do 3 kwietnia 2001 r.

• Stanisław Ryszka – od 4 kwietnia 2001 r. do 19 listopada 2002 r.

• Dariusz Moskała – od 11 maja 1999 r. do 28 grudnia 2000 r.

sekretarze miasta:

• Grzegorz Tomaszczyk – od 15 grudnia 1998 r. do 13 kwietnia 1999 r.

• Józef Kania – od 13 kwietnia 1999 r. do 24 lipca 2001 r.

• Izabela Kania – od 4 września 2001 r. do 19 grudnia 2002 r.

skarbnik miasta:

• Anna Łakomska – od 15 grudnia 1998 r. do 19 listopada 2002 r.

Cdn,

 

35 lat samorządu w Bielsku-Białej – część 5

 III kadencja samorządu Bielska-Białej - 1998-2002

Wybory roku 1998 

Wybory do Rady Miejskiej trzeciej kadencji odbyły się 11 października 1998 r. Mieszkańcy Bielska-Białej wybrali 45 swoich przedstawicieli. Frekwencja w dniu wyborów wyniosła w Bielsku-Białej ponad 42 proc. Na kandydatów zgłoszonych przez Akcję Wyborczą Solidarność głosowało 39,7 proc. mieszkańców miasta, na Sojusz Lewicy Demokratycznej 26,7 proc., na Unię Wolności 21,2 proc., na Rodzinę Polską 9,1 proc., na Ruch Patriotyczny Ojczyzna 3,3 proc. W Bielsku-Białej AWS zdobyła 21 mandatów, SLD – 15 mandatów, UW – 9 mandatów. Rodzina Polska przekroczyła w mieście wymagany 5-procentowy próg, jednak w żadnym z 9 okręgów wyborczych nie uzyskała liczby głosów wystarczającej do zdobycia mandatu w nowej radzie.

Najwięcej głosów otrzymali kandydaci z list AWS:

•    Jerzy Krawczyk – 1.041,

•    Stanisław Ryszka – 993,

•    Krzysztof Jonkisz i Franciszek Nikiel – po 897

•    oraz z listy SLD: Stanisław Noworyta – 908 głosów.

W składzie Rady Miejskiej III kadencji 21 radnych reprezentowało klub AWS, 15 radnych - klub SLD i 9 radnych - klub Unii Wolności. 23 spośród wszystkich radnych sprawowało mandat po raz drugi, 6 osób po raz trzeci z rzędu, 22 osoby w radzie debiutowały. 

Pierwsza sesja

30 października 1998 r. odbyła się pierwsza, uroczysta sesja RM. Przed sesją dwa kluby polityczne - AWS i UW - prowadziły długie i trudne rozmowy na temat obsady stanowisk w Zarządzie Miasta i Prezydium Rady. Nie zakończyły się one porozumieniem, co było widać podczas głosowań. Klub AWS pozostał osamotniony, a Klub SLD głosował wspólnie z UW. 

W trakcie ślubowania większość radnych po słowie ślubuję dodawała: - Tak mi dopomóż Bóg. 

Zgodnie z przyjętym zwyczajem, prowadzenie sesji objął najstarszy wiekiem radny, czyli Otokar Balcy, reprezentujący Klub SLD. Na przewodniczącego Rady Miejskiej Klub AWS zaproponował Henryka Juszczyka, długoletniego, bo pełniącego tę funkcję z półroczną przerwą od roku 1990, dotychczasowego przewodniczącego RM, zawodowo związanego z PCK. Klub UW zgłosił natomiast kandydaturę radnego i senatora Janusza Okrzesika. Janusz Okrzesik zdobył w tajnym głosowaniu 23 głosy i tym samym został szefem rady. 

- Kandydowałem do tej funkcji nie dla przywilejów, bo jestem senatorem; nie dla pieniędzy, bo podwójnej diety pobierać nie mogę, ale po to, by wykorzystać swoją wiedzę dla dobra tego miasta, by sprawnie organizować pracę Rady Miejskiej - powiedział nowy przewodniczący. Zaznaczył, że swą polityczną działalność zamierza realizować poza Radą Miejską, a w niej skupić się na pracy samorządowej.

Klub SLD zgłosił kandydaturę Jerzego Balona na wiceprzewodniczącego RM, Klub AWS oświadczył, że swego kandydata nie zgłosi. Jerzy Balon otrzymał w głosowaniu tajnym 23 głosy i objął stanowisko wiceprzewodniczącego RM. W ten sposób Rada Miejska III kadencji rozpoczęła swą pracę.Druga sesja 

Na kolejnej sesji 13 listopada 1998 r. Rada Miejska drugim wiceprzewodniczącym wybrała Piotra Ryszkę (28 głosów). 

15 grudnia wybrano nowy Zarząd Miasta, trzeciego wiceprzewodniczącego Rady Miejskiej oraz przewodniczących i składy 10 stałych komisji rady.

Prezydentem miasta został dotychczasowy dyrektor i prezes zarządu spółki AQUA S.A., Bogdan Traczyk. W głosowaniu tajnym Bogdan Traczyk otrzymał 25 głosów poparcia dla swojej kandydatury, 7 radnych głosowało przeciw, a 12 wstrzymało się od głosu. 

Nowo wybrany prezydent na krótkiej konferencji prasowej zapowiedział: 

- W każdej dziedzinie, jeśli będę miał na to wpływ, będę się starał, by podatki były mniejsze. Generalnie uważam, że na sprawne funkcjonowanie gospodarki ma wpływ jej prywatyzacja i dotyczy to także gospodarki komunalnej. Na mieście ciąży kilka garbów i trzeba będzie je zdjąć. 

Tuż po ogłoszeniu wyników głosowania ustępujący prezydent Zbigniew Leraczyk przekazał Bogdanowi Traczykowi symbol prezydenckiej władzy - ozdobny łańcuch. 

Rada Miejska wybrała też zaproponowanych do tych funkcji przez prezydenta wiceprezydentów: prawnika, wiceprzewodniczącego Zarządu Wojewódzkiego Unii Wolności - Waldemara Jędrusińskiego oraz dotychczasowego wiceprezydenta miasta i radnego - Jerzego Krawczyka. 

Wykaz radnych Rady Miejskiej w Bielsku-Białej

Otokar Balcy (zm. 2012)

Jerzy Balon

Grzegorz Biesok

Piotr Bożałkiński

Renata Cendrowska

Ryszard Chodorowski

Jan Chrząszcz

Lucyna Damek

Wojciech Dębowski

Tadeusz Dybek

Andrzej Gacek

Janusz Gałkowski

Dariusz Giertler

Wiesław Handzlik

Józef Heczko

Ludwik Hejny (zm. 2017)

Stanisław Herzyk

Krzysztof Jonkisz

Henryk Juszczyk

Jan Kania

Stanisław Kania

Elżbieta Kaźmirowicz

Henryk Kenig

Edward Kołek

Jerzy Krawczyk

Grażyna Kwak

Artur Lekki (zm. 2014)

Zbigniew Leraczyk

Roman Matyja

Adam Michalski

Dariusz Moskała

Grażyna Nalepa

Franciszek Nikiel

Stanisław Noworyta

Janusz Okrzesik

Fryderyk Olearczyk

Paweł Pajor

Stanisław Piecuch

Stanisław Pięta

Barbara Redkowska

Piotr Ryszka

Stanisław Ryszka

Artur Sternicki

Andrzej Strzygocki (zm. 2014)

Ryszard Śliwiński

Cdn.

1931 znaczki na pomoc bezrobotnym

 

35 lat samorządu w Bielsku-Białej – część 4

 Najważniejsze wydarzenia II kadencji samorządu Bielska-Białej (1994-1998)

Już pod koniec pierwszej kadencji Bielsko-Biała zdecydowało się na program pilotażowy, przejmując od administracji rządowej m.in. szkoły średnie, służbę zdrowia, placówki kultury i pomocy społecznej. Od początku zakładano, że do tych placówek trzeba będzie dopłacać z własnego budżetu. Dlatego, pierwszym i najważniejszym zadaniem samorządowców była walka o pieniądze z budżetu centralnego na ich bieżące utrzymanie. Sprawę tę ostatecznie udało się uregulować dzięki tzw. Ustawie o wielkich miastach z 24 listopada 1995 r., która przyznawała dużym miastom większy udział w podatkach od osób fizycznych.

W tym też r. samorząd przejął szkoły podstawowe.

Najważniejszym prestiżowym wydarzeniem drugiej kadencji była wizyta papieża Jana Pawła II w Bielsku-Białej 22 maja 1995 r. 

Jubileusz 550-lecia obchodził kościół św. Mikołaja, stulecie świętowały bielskie tramwaje i wodociągi, miejska sieć gazownicza i elektryczna, Ratusz Miejski i schronisko na Szyndzielni. Rocznice te zaowocowały okolicznościowymi inicjatywami upamiętniającymi dorobek wielu pokoleń bielszczan. Szczególnie uroczyście obchodzono 13 października 1997 r. stulecie istnienia Ratusza, który został na tę okazję gruntownie odnowiony.

Na wniosek radnych, w strukturze Urzędu Miejskiego wyodrębniono Biuro Rady Miejskiej w randze samodzielnego wydziału do realizacji zadań związanych z funkcjonowaniem Rady Miejskiej. 

W trakcie II kadencji Rada Miejska Bielska-Białej przyjęła uchwałę w sprawie ustanowienia flagi miejskiej, rozstrzygnięto także konkurs na logo miasta. Zadecydowano o utworzeniu Miejskiego Domu Kultury z siedzibą w Domu Kultury Włókniarzy.

Przedsiębiorstwo wodociągowe Aqua jako pierwsza spółka komunalna w Polsce, otrzymało 28,5 mln dolarów kredytu z Banku Światowego i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska na modernizację miejskiej sieci wodociągów i kanalizacji. 

Władze miejskie zdecydowały o przystąpieniu Bielska-Białej do Stowarzyszenia Gmin Polska Sieć Energie-Cites (w czerwcu 1994 r.), a także włączeniu się do europejskiej sieci miast Energie-Cites Europa (w lutym 1997 r. Bielsko-Biała zostało członkiem zarządu tego stowarzyszenia). Na przełomie 1997 i 1998 r. utworzono Biuro Pełnomocnika Prezydenta Miasta ds. Zarządzania Energią, które pokierowało rozpoczętymi wcześniej pracami w tym obszarze, m.in. wymianą starych lamp ulicznych, które zastąpiło oświetlenie energooszczędne (na 142 ulicach wymieniono 2082 sztuki starego oświetlenia, zastępując je 1493 nowymi).

Aby poprawić sytuację mieszkaniową, powołano Agencję Wspierania Inicjatyw Mieszkaniowych oraz - wspólnie ze Śródmiejską Spółdzielnią Mieszkaniową - utworzono Bielskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego. Powołano także Fundację Bielska Starówka, rozpoczęło się planowanie rewitalizacji Starówki. Z myślą o inwestycjach publicznych zakupiono m.in. tereny dla Beskidzkiej Giełdy Towarowej oraz hale przemysłowe Finexu. 

Prezydium Rady Miejskiej

Przewodniczący Rady Miejskiej:

Marian Antonik – od 30 czerwca 1994 r. do 27 czerwca 1995 r.

Henryk Juszczyk – od 27 czerwca 1995 r. do końca kadencji

wiceprzewodniczący Rady Miejskiej:

Henryk Juszczyk – od 30 czerwca 1994 r. do 27 czerwca 1995 r.

Jerzy Balon – od 30 czerwca 1994 r. do końca kadencji

Jan Kania – od 27 czerwca 1995 r. do końca kadencji

Zarząd Miasta:

Zbigniew Michniowski – prezydent miasta, od 7 lipca 1994 r. do 27 czerwca 1995 r.

Zbigniew Leraczyk – wiceprezydent miasta od 7 lipca 1990 r. do 27 czerwca 1995 r., prezydent miasta od 27 czerwca 1995 r. do 15 grudnia 1998 r.

Jerzy Krawczyk – wiceprezydent miasta, od 7 lipca 1994 r. do 15 grudnia 1998 r.

Marian Antonik – wiceprezydent miasta, od 27 czerwca 1995 r. do 15 grudnia 1998 r.

członkowie Zarządu Miasta:

Jan Chrząszcz – od 7 lipca 1994 r. do 27 czerwca 1995 r.

Stanisław Jakubowski – od 7 lipca 1994 r. do 27 czerwca 1995 r.

Krzysztof Jonkisz – od 7 lipca 1994 r. do 27 czerwca 1995 r.

Jan Kania – od 7 lipca 1994 r. do 27 czerwca 1995 r.

Janisław Grondys – od 27 czerwca 1995 r. do 17 lutego 1998 r.

Franciszek Nikiel – od 27 czerwca 1995 r. do 15 grudnia 1998 r.

Andrzej Poraniewski – od 27 czerwca 1995 r. do 15 grudnia 1998 r.

Henryk Kenig – od 10 marca 1998 r. do 15 grudnia 1998 r.

Wykaz komisji Rady Miejskiej:

Komisja Rewizyjna, przewodniczący Artur Lekki

Komisja Budżetu i Finansów, przewodniczący Paweł Kilarski

Komisja Polityki Gospodarczej, przewodniczący Zbigniew Gebauer

Komisja Samorządności i Przestrzegania Praw Obywatelskich, przewodniczący Stanisław Noworyta

Komisja Edukacji, przewodniczący Stanisław Ryszka

Komisja Gospodarki Przestrzennej i Rolnictwa, przewodniczący Władysław Błasiak

Komisja Gospodarki Miejskiej, przewodniczący Janisław Grondys / Mieczysław Niesyt

Komisja Pomocy Społecznej i Bezrobocia, przewodniczący Ewa Liszka-Gąsior

Komisja Zdrowia, przewodniczący Jacek Grzbiela

Komisja ds. Lokali Mieszkalnych i Użytkowych, przewodniczący Franciszek Nikiel / Henryk Kenig

Komisja Promocji Miasta, przewodniczący Mirosław Styczeń

Komisja Kultury, Sztuki i Ochrony Zabytków, przewodniczący Andrzej Jakubiczka

Komisja Kultury Fizycznej, Sportu i Rekreacji, przewodniczący Józef Niesyto

Komisja Ochrony Środowiska, przewodniczący Janusz Okrzesik

Komisja Rolnictwa, przewodniczący Piotr Ryszka

Komisja Małej Przedsiębiorczości, Handlu i Usług, przewodniczący Wiesław Handzlik

Komisja ds. Rodziny, przewodniczący Krzysztof Jonkisz

Wkrótce kolejny odcinek.

35 lat samorządu w Bielsku-Białej – część 3

 II kadencja samorządu Bielska-Białej 1994-1998 

Wybory

W maju 1994 roku dobiegła końca pierwsza kadencja samorządu terytorialnego, w czerwcu 1994 roku odbyły się wybory Rady Miejskiej drugiej kadencji. Brało w nich udział 42.338 bielszczan, którzy tym razem mieli do wyboru wyjątkowo dużo komitetów. Najwięcej, bo 9.532 głosy, mieszkańcy Bielska-Białej oddali na kandydatów Unii dla Bielska-Białej. 8.792 głosy padły na kandydatów Koalicji Samorządowej dla Bielska-Białej, 6.792 głosy na listę Sojuszu Lewicy Demokratycznej, 6.514 głosów na listę Koalicji Bielskiej, 2.753 głosy na listę Konfederacji Polski Niepodległej, 1.286 głosów na Forum Gospodarcze, 1.161 głosów na listę Zbigniewa Pietrzykowskiego, 1.093 głosy na listę Unii Pracy, 989 głosów na Towarzystwo Gospodarcze, 686 głosów na Polskie Stronnictwo Ludowe, 648 głosów na listę Polskiej Partii Emerytów i Rencistów, 518 głosów na Zieloną Listę, 318 głosów na listę Komitetu Wyborczego Mieszkańców Leszczyn, 262 głosy na listę Stowarzyszenia Osób Niepełnosprawnych, 164 głosy na listę Rady Osiedla Kopernika, 142 głosy na listę Niezależnych, 81 głosów na listę Bezpartyjnych, 76 głosów na PPS, 74 głosy na listę Niepartyjni-Niezależni, 73 głosy na listę Towarzystwa Miłośników Lwowa, 68 osób poparło kandydatów Bielskiego Towarzystwa Tramwajowego, 25 - Stowarzyszenie Consensus, 21 osób zagłosowało na Polski Ruch Monarchistów.

W skład Rady Miejskiej w Bielsku-Białej weszło 45 radnych, w tym 16 mandatów zdobyła Unia dla Bielska-Białej, 13 – Koalicja Samorządowa, 8 – SLD, 7 - Koalicja Bielska oraz 1 mandat – Konfederacja Polski Niepodległej.

Rekordowy wynik otrzymał dotychczasowy prezydent Krzysztof Jonkisz – 1.047 głosów.

Radni utworzyli trzy kluby: Unii dla Bielska-Białej, Bielska Koalicji Samorządowej (w jej skład weszli radni Bielskiej Koalicji, Koalicji Samorządowej dla Bielska-Białej, Konfederacji Polski Niepodległej) i Sojuszu Lewicy Demokratycznej.

Pierwsza sesja

30 czerwca 1994 roku w sali sesyjnej Ratusza odbyła się uroczysta inauguracyjna sesja Rady Miejskiej drugiej kadencji z udziałem licznych gości. 

- Reprezentujemy różne środowiska wyborców i różne ugrupowania polityczne. Wierzę jednak, że te różnice będą czynnikiem wzbogacającym naszą pracę o nowe obserwacje i doświadczenia, a nie przyczyną konfliktów. Nasi wyborcy obdarzyli nas bowiem swym mandatem nie dla realizacji grupowych interesów, ale dla konstruktywnej pracy na rzecz całego miasta - mówił podczas inauguracji przewodniczący Rady Miejskiej pierwszej kadencji Henryk Juszczyk.

Obrady poprowadził radny senior Józef Niesyto. Radni złożyli ślubowanie: Ślubuję uroczyście jako radny pracować dla dobra i pomyślności naszej gminy, działać zawsze zgodnie z prawem oraz z interesami gminy i jej mieszkańców, godnie i rzetelnie reprezentować swoich wyborców, troszczyć się o ich sprawy oraz nie szczędzić sił dla wykonywania zadań gminy.

Na stanowisko przewodniczącego rady Klub Bielskiej Koalicji Samorządowej zgłosił kandydaturę Henryka Juszczyka, a Klub Unii dla Bielska-Białej - Mariana Antonika; ten drugi uzyskał większą liczbę głosów i został nowym przewodniczącym. Rada wybrała też dwóch jego zastępców - Jerzego Balona i Henryka Juszczyka - oraz delegatów do Sejmiku Samorządowego, którymi zostali: Janusz Okrzesik, Stanisław Jakubowski, Władysław Błasiak i Ludwik Hejny.

Druga sesja

Na sesji 7 lipca 1994 r. dokonano wyboru prezydenta miasta i zarządu. W imieniu Klubu Radnych Bielskiej Koalicji Samorządowej były prezydent Krzysztof Jonkisz zgłosił kandydaturę spoza rady - Zbigniewa Michniowskiego, który od l lipca 1993 r. był dyrektorem Biura Wystaw Artystycznych. Innych kandydatur nie było (radny i wiceprezydent w pierwszej kadencji Zbigniew Leraczyk nie wyraził zgody na kandydowanie). W tajnych wyborach radni zaakceptowali kandydaturę Michniowskiego. Przewodniczący Rady Miejskiej Marian Antonik przyjął ślubowanie, jakie złożył przed radą nowo wybrany prezydent. Zbigniew Michniowski przedstawił dwie osoby jako kandydatów na swych zastępców - Zbigniewa Leraczyka z Unii dla Bielska-Białej i Jerzego Krawczyka z Bielskiej Koalicji Samorządowej. Rada w głosowaniu tajnym wybrała zgłoszone osoby.

Wybrano również pozostałych członków Zarządu Miasta, którymi zostali: Jan Chrząszcz z BKS, Stanisław Jakubowski z Unii dla Bielska-Białej, Jan Kania z Unii dla Bielska-Białej i Krzysztof Jonkisz z BKS. Na tym samym posiedzeniu utworzono komisję do prac nad statutem gminy i regulaminem Rady Miejskiej.

Wykaz radnych Rady Miejskiej w Bielsku-Białej

Marian Antonik

Jerzy Balon

Elżbieta Bińczak-Hańderek

Władysław Błasiak

Ryszard Chodorowski

Jan Chrząszcz

Antoni Ciućka

Joanna Dominik

Zbigniew Gebauer

Dariusz Giertler

Janisław Grondys (zm. 1998, wygaśnięcie mandatu 9.02.1998)

Jacek Grzbiela

Wiesław Handzlik

Ludwik Hejny (zm. 2017)

Andrzej Jakubiczka (zm. 2010)

Stanisław Jakubowski

Krzysztof Jonkisz

Henryk Juszczyk

Jan Kania

Stanisław Kania

Elżbieta Kaźmirowicz

Henryk Kenig

Paweł Kilarski

Jerzy Krawczyk

Witold Kubik

Artur Lekki (zm. 2014)

Zbigniew Leraczyk

Ewa Liszka-Gąsior

Anna Musialska

Grażyna Nalepa

Mieczysław Niesyt

Józef Niesyto

Franciszek Nikiel

Stanisław Noworyta

Janusz Okrzesik

Stanisław Piecuch

Andrzej Poraniewski

Barbara Redkowska

Eugeniusz Rosner (zm. 2010)

Piotr Ryszka

Stanisław Ryszka

Jan Sachajko (objęcie mandatu 10.03.1998, zm. 2009)

Leszek Stasiowski (zm. 2016)

Mirosław Styczeń

Henryk Urban

Barbara Waluś

Rok 1913, żołnierze z KuK LIR nr 13 z Bielska podczas polowego wypieku chleba.

 

Zdjęcie za zbiorów Ireneusza Seneckiego.

35 lat samorządu w Bielsku-Białej – część 2

 Pierwsza sesja

Pierwsza sesja nowo wybranego samorządu Bielska-Białej odbyła się 5 czerwca 1990 r. 45-osobowa Rada Miejska w tajnym głosowaniu 25 głosami wybrała na pierwszego przewodniczącego Henryka Juszczyka. Wiceprzewodniczącymi zostali Zbigniew Leraczyk, Zbigniew Gebauer i Franciszek Nikiel (na następnej sesji Zbigniew Leraczyk zrezygnował z pracy w prezydium RM, gdyż został wiceprezydentem). 

Stanowisko prezydenta miasta objął Krzysztof Jonkisz, a wiceprezydenta - Władysław Błasiak. W skład Zarządu Miasta weszli Grażyna Nalepa oraz Józef Kania. 

Delegatami do sejmiku samorządowego zostali Ryszard Szott, Władysław Błasiak, Stanisław Gdula oraz Zbigniew Gebauer. 

Podczas pierwszego posiedzenia nowa Rada Miejska wydała oświadczenie: 

Radni Rady Miejskiej w Bielsku-Białej wraz z jej przewodniczącym i prezydentem wyrażają serdeczne podziękowanie wszystkim mieszkańcom miasta, którzy wzięli aktywny udział w wyborach, jak również wszystkim tym, którzy te wybory sprawnie zorganizowali. Biorąc udział w pierwszych po wojnie demokratycznych wyborach samorządowych mieszkańcy naszego miasta spełnili swoją wolę, obdarzając nas zaufaniem, którego postaramy się nie nadużyć, poświęcając swój czas, wiedzę i umiejętności tej trudnej, odpowiedzialnej, ale i zaszczytnej służbie publicznej.

Najważniejsze wydarzenia I kadencji

W I kadencji samorządu Rada Miejska Bielska-Białej, pracująca w zmienionych warunkach społeczno-politycznych, musiała wytworzyć nową przestrzeń prawną i zwyczajową dla swoich działań. To wtedy poprzez statuty, regulaminy budowano fundament pod funkcjonowanie samorządu lokalnego. 

Jednym z pierwszych zadań było uporządkowanie spraw majątkowych miasta i wytyczenie kierunków jego rozwoju. W tym celu w 1991 roku utworzono Biuro Rozwoju Miasta i rozpoczęto długi proces tworzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Wówczas także zaczęto urządzać słynne już dzisiaj Dni Bielska-Białej, przyjęto program rozwoju turystyki oraz szukano pomysłów na złagodzenie skutków wielkiego bezrobocia, jakie wówczas miało miejsce. 

W I kadencji powstały miejskie przedsiębiorstwa i spółki, m.in.: Przedsiębiorstwo Komunalne AQUA SA (1990), Prezydent Spółka z o.o. (1991), Zieleń Miejska Spółka z o.o. (1992) Przedsiębiorstwo Komunalne Therma - spółka z o. o. (1992), Urbis Spółka z o.o. (1992), Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowe Prefabet Spółka z o.o. – (1992). 

W tamtym czasie powstał także Miejski Zakład Komunikacyjny (1991), Zakład Oczyszczania Miasta (1991), Bielsko-Bialski Ośrodek Sportu i Rekreacji (1990) oraz Bielskie Centrum Kultury (które swoje początki w tej formie organizacyjnej miało już w 1988 roku). 

Utworzono również Zakład Gospodarki Mieszkaniowej (1991) i Straż Miejską (1991). W trakcie pierwszej kadencji działalność rozpoczęła Fundacja Rozwoju Miasta, a samorząd przystąpił do Agencji Rozwoju Regionalnego. 

Pierwsza kadencja stała pod znakiem przejmowania zadań od administracji rządowej i komunalizacji majątku. Pod jej koniec, w ramach programu pilotażowego, samorząd Bielska-Białej przejął do prowadzenia szkoły średnie, służbę zdrowia, placówki pomocy społecznej oraz placówki kultury - w tym Teatr Polski, Teatr Lalek Banialuka i Biuro Wystaw Artystycznych. 

Jednocześnie samorząd przekształcał przekazane mu instytucje, dostosowując je do wymogów nowej sytuacji społecznej i gospodarczej i dbając przy tym o normalne funkcjonowanie miasta. 

Był to również czas otwarcia granic i nawiązywania kontaktów z samorządami miast z zagranicy. Bielsko-Biała zawarło wówczas aż 7 oficjalnych umów o współpracy partnerskiej.

W 1993 roku po raz pierwszy obchodzono w mieście Święto Konstytucji 3 maja, a rok wcześniej zainaugurowano uroczystości związane ze Świętem Odzyskania Niepodległości 11 listopada.

Mało kto pamięta, że uzupełnieniem prowadzonych przez miasto działań inwestycyjnych i remontowych były działania ludności w ramach tzw. czynów społecznych. Dzięki nim wybudowano łącznie przeszło 20.000 metrów bieżących gazociągów, przeszło 7.000 metrów bieżących wodociągów oraz wykonano: remonty dróg, kanalizacje sanitarne, oświetlenie ulic itp.

Przewodniczący Rady Miejskiej:

Henryk Juszczyk – od 5 czerwca 1990 r. do końca kadencji

Zastępcy Przewodniczącego Rady Miejskiej:

Zbigniew Leraczyk – od 21 czerwca 1990 r. do 12 lipca 1990 r.

Zbigniew Gebauer – od 21 czerwca 1990 r. do końca kadencji

Franciszek Nikiel – od 21 czerwca 1990 r. do końca kadencji

________________________________________

Zarząd Miasta Bielska-Białej:

Krzysztof Jonkisz – prezydent miasta – 11 czerwca 1990 r. – 7 lipca 1994 r.

Zbigniew Leraczyk – wiceprezydent miasta – 16 lipca 1990 r. – 7 lipca 1994 r.

Władysław Błasiak – wiceprezydent miasta – 21 czerwca 1990 r. – 7 lipca 1994 r.

Członkowie zarządu:

Grażyna Nalepa – 21 czerwca 1990 r. – 7 lipca 1994 r.

Józef Kania – 21 czerwca 1990 r. – 21 listopada 1991 r.

Stanisław Jakubowski – 18 kwietnia 1991 r. – 7 lipca 1994 r.

Jan Chrząszcz – 18 kwietnia 1991 r. – 7 lipca 1994 r.

Rudolf Tyrna – 21 listopada 1991 r. – 5 marca 1992 r.

________________________________________

Sekretarz Miasta:

Bernadetta Wójcik – 23 sierpnia 1990 r. – 4 października 1990 r.

Grzegorz Tomaszczyk – 4 października 1990 r. – 7 lipca 1994 r.

Skarbnik Miasta:

Jerzy Suder – 26 lipca 1990 r. – 30 listopada 1990 r.

Janina Boczkowska – 17 stycznia 1991 r. – 31 grudnia 1992 r.

Anna Łakomska – 1 stycznia 1993 r. – 7 lipca 1994 r.

Wykaz komisji Rady Miejskiej i ich przewodniczących:

Komisja Rewizyjna – Irena Czuma-Sienicka

Komisja Budżetu i Finansów – Tadeusz Solski

Komisja Polityki Gospodarczej – Zbigniew Gebauer

Komisja Gospodarki Przestrzennej i Ochrony Środowiska – Stanisław Gdula / Jan Kania

Komisja Oświaty i Kultury – Jan Chrząszcz

Komisja Gospodarki Komunalnej – Piotr Smolana

Komisja Samorządności i Przestrzegania Praw Obywatelskich – Mieczysław Popławski

Komisja Zdrowia i Opieki Społecznej – Józef Moskal

Komisja Kultury Fizycznej i Rekreacji – Józef Niesyto

Komisja ds. Lokali Mieszkalnych – Franciszek Nikiel

Komisja Handlu i Usług – Marek Zieja

Komisja Przemysłu, Rzemiosła i Drobnej Wytwórczości – Julian Pichur

Komisja Gospodarki Turystycznej – Edward Wątor

Komisja ds. Prac Inwentaryzacyjnych i Robót Publicznych – Stefan Zuber

Komisja ds. Rolnictwa – Piotr Ryszka

Komisja Gospodarki Energetycznej – Stanisław Gdula / Jan Kania

cdn...

35 lat samorządu w Bielsku-Białej - część 1. Kadencja 1990-1994

 W tym roku obchodzimy jubileusz 35-lecia odrodzenia samorządu. Z tej okazji, w oczekiwaniu na uroczystą galę przewidzianą we wrześniu w Bielskim Centrum Kultury postanowiliśmy w odcinkach przypomnieć poszczególne kadencje, aby w skrócie pokazać jak zmieniało się miasto. 

Wybory samorządowe w Bielsku-Białej 1990 r. 

W roku 1989 rozpoczęła się nowa era zarządzania krajem. Ważną konsekwencją przemian było odrodzenie samorządu. Gminy przestały być tylko najniższym szczeblem administracji państwowej, stały się jednostkami samorządu terytorialnego i z roku na rok zaczęły przejmować coraz to nowe obowiązki. Wiązało się to z odejściem od centralnego zarządzania na rzecz wsłuchiwania się w problemy i oczekiwania ludzi na poziomie lokalnym – tak, aby do załatania przysłowiowej dziury w drodze nie potrzeba już było dyrektywy płynącej z samej Warszawy. 

Wybory

Pierwsze wybory do odrodzonego samorządu terytorialnego, na podstawie art. 16 ustawy z 8 marca 1990 r. Prezes Rady Ministrów zarządził na 27 maja 1990 roku. W Bielsku-Białej w wyborcze szranki stanęły ugrupowania Alternatywny Sojusz Bielskiej Lewicy, Bielski Komitet Obywatelski Solidarność, Stronnictwo Demokratyczne oraz Konfederacja Polski Niepodległej oraz osoby bez przynależności partyjnej. 

Organizacją wyborów na terenie miasta zajęła się Miejska Komisja Wyborcza pod przewodnictwem Zbigniewa Gebauera, którego potem zastąpił Henryk Urban; w jej skład weszli Antoni Drzewiecki, Jerzy Pasik, Józef Argasiński, Ryszard Binda, Helena Dobranowicz, Marian Klajner, Wiesław Kłaput, Marek Magiera, Zdzisław Małyszko, Dominik Opałko, Stanisław Pięta, Wacław Rosikoń, Henryk Urban, Piotr Witkowski, Jan Wojniewski. MKW ustaliła skład osobowy Okręgowych Komisji Wyborczych. 

Miasto zostało podzielone na 7 okręgów, powstały 82 obwodowe komisje wyborcze. 26 kwietnia zamknięto rejestrację kandydatów - zgłoszono ich w sumie 121. 28 kwietnia Miejska Komisja Wyborcza zarejestrowała listy kandydatów. 

Wybory odbyły się bez większych zakłóceń. Frekwencja wyborcza wyniosła 51,9 proc. Do liczącej 45 radnych Rady Miejskiej Bielski Komitet Obywatelski Solidarność wprowadził 41 osób, Stronnictwo Demokratyczne 3 osoby, Alternatywny Sojusz Bielskiej Lewicy - jedną.

Zbiorcza informacja o wynikach głosowania przedstawiała następujące dane:

•    osób uprawnionych do głosowania - 121.656

•    oddanych głosów - 63.262

•    głosów nieważnych - 2.481

•    głosów ważnych bez dokonania wyboru - 1.542 (puste kartki)

•    głosów ważnych - 60.781

Rekordzistą, jeżeli chodzi o otrzymane poparcie, był Jerzy Krawczyk z BKO Solidarność, który zebrał 2.189 głosów. Najmniej, bo 13 głosów, otrzymał kandydat z Alternatywnego Sojuszu Bielskiej Lewicy. 

Wykaz radnych Rady Miejskiej Bielska-Białej I kadencji:

1.    Mieczysław Adamczyk (zm. 1991, wygaśnięcie mandatu 12 maja 1991)

2.    Adam Adamski

3.    Władysław Błasiak

4.    Andrzej Chowaniec

5.    Jan Chrząszcz

6.    Irena Czuma-Sienicka (zm. 1998)

7.    Stanisław Ćwiąkała

8.    Leszek Dudziak

9.    Michał Frączek

10.    Jan Gajewski (zm. 2015)

11.    Stanisław Gdula (zm. 2011)

12.    Zbigniew Gebauer

13.    Andrzej Jakubiczka (zm. 2010)

14.    Stanisław Jakubowski

15.    Jarosław Jędrysko

16.     Krzysztof Jonkisz

17.    Roman Junosza-Podoski (zm. 2007)

18.    Henryk Juszczyk

19.    Jan Kania

20.    Józef Kania (zm. 2010)

21.    Stanisław Korzeniowski (objęcie mandatu 9. 04. 1992)

22.    Ryszard Kowalski

23.    Lidia Krause (objęcie mandatu 13. 06. 1991, zrzeczenie się mandatu 28. 12. 1993)

24.    Jerzy Krawczyk

25.    Zbigniew Leraczyk

26.    Józef Łopatka

27.    Józef Moskal (zm. 2019)

28.    Anna Musialska

29.    Grażyna Nalepa

30.    Mieczysław Niesyt

31.    Józef Niesyto

32.    Franciszek Nikiel

33.    Julian Pichur

34.    Mieczysław Popławski (zm. 1997)

35.    Czesława Pszczolińska-Burczak

36.    Piotr Ryszka

37.    Ewa Sarecka

38.    Piotr Smolana

39.    Wacław Sobieraj

40.    Tadeusz Solski

41.    Ryszard Szott (zm. 2002)

42.    Rudolf Tyrna (zm. 1992, wygaśnięcie mandatu 27. 02. 1992)

43.    Edward Wątor

44.    Jerzy Wieczorek

45.    Teresa Wietrzna

46.    Marek Zieja (zm. 1994)

47.    Stefan Zuber (zm. 2009)

W kolejnym odcinku piszemy o najważniejszych wydarzeniach pierwszej kadencji samorządu Bielska-Białej. 

Zdjęcia i dokumenty ze zbiorów autora oraz Archiwum Państwowego w Bielsku-Białej, 

Film - Tylko tramwajów żal

 

 

Film powstała na podstawie zdjęć Andrzeja Rozieckiego, który wykonał je w kwietniu 1971 roku, tuż przed likwidacją trawajów w Bielsku-Białej.

 

Warto przypomnieć, że linia tramwajowa nr 1 była wygaszana etapami. Z dniem 28 lutego 1971 zlikwidowano ruch tramwajowy na odcinku od mijanki Stawy do Parku Ludowego. W II etapie, 1 kwietnia 1971 zlikwidowano od mijanki Stawy do mijanki Apena. Ostatni odcinek uległ likwidacji 1 maja 1971 roku. 30 kwietnia 1971 roku o godzinie 22.30 wóz silnikowy nr 39 prowadzony przez Kazimierza Okrzesika zjechał jako ostatni z trasy kończąc erę tramwajów w Bielsku-Białej.

Tylko tramwajów żal

 130 lat temu po raz pierwszy oficjalnie tramwaj elektryczny w Bielsku pokonał  trasę Dworzec Kolejowy - Cygański las. Od tego czasu duma połączona z nostalgią towarzyszy mieszkańcom stolicy Podbeskidzia. 

Pierwszy przejazd 

Jak wiadomo, 10 grudnia 1895 roku doszło do odbioru techniczno-policyjnego linii tramwajowej, którego dokonała komisja, na której czele stanął nadinspektor Maxs Edler von Leber z Urzędu Kolei Lokalnych c.k. Ministerstwa Handlu w Wiedniu. 

Komisja pozytywnie zweryfikowała też umiejętności 6 pierwszych motorniczych. Egzamin zdali: Georg Jenker, Józef Menarski, Józef Stopka, Paul Lanz, Antoni Szypuła i Johann Kriebelt. W protokole zapisano: wszyscy obywatele austriaccy, całkowicie zaznajomieni z manipulowaniem korbą nastawnika i drążkiem odbieraka.   

Sukces i duma udziałowców oraz magistratu miasta była ogromna, tym bardziej, że gdy po Wiedniu jeździły jeszcze tramwaje ciągnięte przez konie w Bielsku uroczyście fetowano zaistnienie tramwaju elektrycznego. Dzień 11 grudnia 1895 roku należy uznać za datę uruchomienia publicznej komunikacji w Bielsku. W tym też dniu fetę świętowano w hotelu Kaiserhof (dzisiejszy Hotel Prezydent).  Pierwszym kursowym pociągiem o godzinie 10 pojechali przedstawiciele Komitetu Akcyjnego, władze miejskie na czele z burmistrzem Karolem Steffanem i 28 radnymi oraz zaproszonymi gośćmi. Kurs trwał 22 minuty. Ten symboliczny przejazd uważany jest za początek istnienia komunikacji zbiorczej na terenie miasta. Ze względu na ciasnotę zabudowy Bielska, wąskie ulice i ich liczne zakręty, przyjęto zasadę, iż budowana linia będzie jednotorowa z mijankami, bez końcowych pętli, wąskotorowa o prześwicie torów 1000 mm. Cała trasa bielskiego tramwaju liczyła 4.959 metrów długości. Trakcję elektryczną wraz z koniecznymi urządzeniami zainstalowała firma IEG z Wiednia, była ona zasilana prądem stałym o napięciu 550 Volt . 

Powstała trasa tramwajowa liczyła ok. 5 km długości, znajdowało się na niej 14 przystanków, w tym 7 zlokalizowanych na mijankach, z czego 2 znajdowały się na przystankach krańcowych. 

Pierwsze oceny 

Pierwszą ocenę zaledwie po miesiącu działalności tramwajowi elektrycznemu wystawił kierownik operacyjny Inż. Josefa Drescher, który na łamach „Der Bautechniker” zamieścił obszerne sprawozdanie oraz cztery niezwykle urokliwe zdjęcia.

W artykule czytamy, że obecnie flota składa się z 5 pojazdów i 2 wozów pomocniczych oraz pojazdu montażowego/technicznego. Pojazdy silnikowe sztuk 5 pochodzą z warsztatów Actiengesellsehaft Elektricitäts vorm. 0. L. Kummer & Co. w Dreźnie, każdy wyposażony w dwa silniki o mocy 15 KM; Wagony mają rozstaw osi 1 m, nośność 5 ton, ładowność 4 t i mają miejsce na 18 miejsc siedzących i 20 stojących, a więc za 38 osób. Co ważne, tramwaje były wyposażone w oświetlenie elektryczne i ogrzewanie.

Dwa wózki pomocnicze pochodzą z Grazer Wagen - und Waggonfabriks-Gesellschaft vorm. Joh Weitzer w Grazu, a każdy wagon może pomieścić 22 miejsca siedzące i 10 stojących, razem dla 32 osób. Hamowanie odbywa się tutaj za pomocą amerykańskiego hamulca łańcuchowego.

W tej chwili tramwaje działają codziennie od godziny 5:30 do 22:30 wieczorem. Ich kursowanie jest tak skorelowane aby obsłużyć pasażerów do wszystkich  108 pociągów, które przyjeżdżają na stacje Północnej Kolei Kaisera Ferdinanda. - informował Inż. Josef Drescher.

Przytoczyłem fragmenty jego raportu nie tylko aby ukazać ówczesne nowinki technologiczne zastosowane przy organizacji ruchu tramwajowego, ale również w celu pokazania, że twórcy na tę inwestycję spoglądali całościowo i roztropnie. Z punktu ekonomicznego i praktycznego zastosowali mijanki i jeden tor. Wychodząc naprzeciw pasażerom dogodne połączenia z koleją, ogrzewanie i oświetlenie wagonów plus rozsądne ceny biletów. W ramach bezpieczeństwa wprowadzono nie tylko nowoczesne systemy hamowania, ale również infrastrukturę z izolowanymi kablami elektrycznymi czy też stałe połączenie telefoniczne motorniczego z centralą. Te wszystkie rozwiązania sprawiły, że firma nie tylko się rozwijała, ale potrafiła swoim akcjonariuszom wypłacać dywidendy nawet podczas I wojny światowej. Z tych powodów wspomnienie o „tramwajce” w Bielsku to nie tylko sentyment, ale przede wszystkim powód do dumy. 

Pożegnanie z tramwajami 

Niestety ten wygodny i ekologiczny transport został zlikwidowany na początku lat 70-tych XX wieku. 

Wydział Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Bielsku-Białej pochwalił się, że trakcja tramwajowa linii nr 2 została zlikwidowana do końca 1970 r. Oficjalnie zlikwidowano 25.11.1970 r. Uchwałę o zamianie komunikacji tramwajową na autobusową podjęto 16.09.1970 r. po wystąpieniu inż. Wiesława Zulafa, dyrektora Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego, który na sesji przekonywał: komunikacja autobusowa jest w planowaniu przejazdów elastyczniejsza, gdyż można bez trudności tworzyć linie do miejsc zgodnie z występującymi potrzebami. Poza tym czas przejazdu autobusami będzie krótszy.  Ponadto udowadniał, że autobusy zaliczane są do jednostek bezpieczniejszych w komunikacji, ze względu na posiadanie automatycznego zamykania drzwi. Posiadają przy tym większą sprawność manewrową i przebiegową, co w warunkach bielskiego układu ulic wpłynie na poprawę komunikacji. Zapodał dalej, że przedsiębiorstwo opracowało już plan przeszkolenia załogi dotychczasowej trakcji tramwajowej, w wyniku czego wszyscy pracownicy po przeszkoleniu znajdą zatrudnienie w przedsiębiorstwie. Wspomniał, że przedsiębiorstwo cierpi na niedobór kadr w trakcji tramwajowej, gdyż młode kadry uznają ten zawód bez przyszłości . 

Natomiast linia nr 1 była wygaszana etapami. Z dniem 28 lutego 1971 zlikwidowano ruch tramwajowy na odcinku od mijanki Stawy do Parku Ludowego. W II etapie, 1 kwietnia 1971 zlikwidowano od mijanki Stawy do mijanki Apena. Ostatni odcinek uległ likwidacji 1 maja 1971 roku. 30 kwietnia 1971 roku o godzinie 22.30 wóz silnikowy nr 39 prowadzony przez Kazimierza Okrzesika zjechał jako ostatni z trasy kończąc erę tramwajów w Bielsku-Białej.  

W ramach wspomnień proponuje państwu zdjęcia z Pożegnania tramwajów, które wykonał w kwietniu 1971 r. Andrzej Roziecki, a które przekazał mi jego brat Bogusław Roziecki. Bardzo dziękuję.