piątek, 22 sierpnia 2025

35 lat samorządu w Bielsku-Białej - część 1. Kadencja 1990-1994



 W tym roku obchodzimy jubileusz 35-lecia odrodzenia samorządu. Z tej okazji, w oczekiwaniu na uroczystą galę przewidzianą we wrześniu w Bielskim Centrum Kultury postanowiliśmy w odcinkach przypomnieć poszczególne kadencje, aby w skrócie pokazać jak zmieniało się miasto. 


Wybory samorządowe w Bielsku-Białej 1990 r. 

W roku 1989 rozpoczęła się nowa era zarządzania krajem. Ważną konsekwencją przemian było odrodzenie samorządu. Gminy przestały być tylko najniższym szczeblem administracji państwowej, stały się jednostkami samorządu terytorialnego i z roku na rok zaczęły przejmować coraz to nowe obowiązki. Wiązało się to z odejściem od centralnego zarządzania na rzecz wsłuchiwania się w problemy i oczekiwania ludzi na poziomie lokalnym – tak, aby do załatania przysłowiowej dziury w drodze nie potrzeba już było dyrektywy płynącej z samej Warszawy. 


Wybory

Pierwsze wybory do odrodzonego samorządu terytorialnego, na podstawie art. 16 ustawy z 8 marca 1990 r. Prezes Rady Ministrów zarządził na 27 maja 1990 roku. W Bielsku-Białej w wyborcze szranki stanęły ugrupowania Alternatywny Sojusz Bielskiej Lewicy, Bielski Komitet Obywatelski Solidarność, Stronnictwo Demokratyczne oraz Konfederacja Polski Niepodległej oraz osoby bez przynależności partyjnej. 



Organizacją wyborów na terenie miasta zajęła się Miejska Komisja Wyborcza pod przewodnictwem Zbigniewa Gebauera, którego potem zastąpił Henryk Urban; w jej skład weszli Antoni Drzewiecki, Jerzy Pasik, Józef Argasiński, Ryszard Binda, Helena Dobranowicz, Marian Klajner, Wiesław Kłaput, Marek Magiera, Zdzisław Małyszko, Dominik Opałko, Stanisław Pięta, Wacław Rosikoń, Henryk Urban, Piotr Witkowski, Jan Wojniewski. MKW ustaliła skład osobowy Okręgowych Komisji Wyborczych. 



Miasto zostało podzielone na 7 okręgów, powstały 82 obwodowe komisje wyborcze. 26 kwietnia zamknięto rejestrację kandydatów - zgłoszono ich w sumie 121. 28 kwietnia Miejska Komisja Wyborcza zarejestrowała listy kandydatów. 



Wybory odbyły się bez większych zakłóceń. Frekwencja wyborcza wyniosła 51,9 proc. Do liczącej 45 radnych Rady Miejskiej Bielski Komitet Obywatelski Solidarność wprowadził 41 osób, Stronnictwo Demokratyczne 3 osoby, Alternatywny Sojusz Bielskiej Lewicy - jedną.



Zbiorcza informacja o wynikach głosowania przedstawiała następujące dane:

•    osób uprawnionych do głosowania - 121.656

•    oddanych głosów - 63.262

•    głosów nieważnych - 2.481

•    głosów ważnych bez dokonania wyboru - 1.542 (puste kartki)

•    głosów ważnych - 60.781



Rekordzistą, jeżeli chodzi o otrzymane poparcie, był Jerzy Krawczyk z BKO Solidarność, który zebrał 2.189 głosów. Najmniej, bo 13 głosów, otrzymał kandydat z Alternatywnego Sojuszu Bielskiej Lewicy. 

Wykaz radnych Rady Miejskiej Bielska-Białej I kadencji:

1.    Mieczysław Adamczyk (zm. 1991, wygaśnięcie mandatu 12 maja 1991)

2.    Adam Adamski

3.    Władysław Błasiak

4.    Andrzej Chowaniec

5.    Jan Chrząszcz

6.    Irena Czuma-Sienicka (zm. 1998)

7.    Stanisław Ćwiąkała

8.    Leszek Dudziak

9.    Michał Frączek

10.    Jan Gajewski (zm. 2015)

11.    Stanisław Gdula (zm. 2011)

12.    Zbigniew Gebauer

13.    Andrzej Jakubiczka (zm. 2010)

14.    Stanisław Jakubowski

15.    Jarosław Jędrysko

16.     Krzysztof Jonkisz

17.    Roman Junosza-Podoski (zm. 2007)

18.    Henryk Juszczyk

19.    Jan Kania

20.    Józef Kania (zm. 2010)

21.    Stanisław Korzeniowski (objęcie mandatu 9. 04. 1992)

22.    Ryszard Kowalski

23.    Lidia Krause (objęcie mandatu 13. 06. 1991, zrzeczenie się mandatu 28. 12. 1993)

24.    Jerzy Krawczyk

25.    Zbigniew Leraczyk

26.    Józef Łopatka

27.    Józef Moskal (zm. 2019)

28.    Anna Musialska

29.    Grażyna Nalepa

30.    Mieczysław Niesyt

31.    Józef Niesyto

32.    Franciszek Nikiel

33.    Julian Pichur

34.    Mieczysław Popławski (zm. 1997)

35.    Czesława Pszczolińska-Burczak

36.    Piotr Ryszka

37.    Ewa Sarecka

38.    Piotr Smolana

39.    Wacław Sobieraj

40.    Tadeusz Solski

41.    Ryszard Szott (zm. 2002)

42.    Rudolf Tyrna (zm. 1992, wygaśnięcie mandatu 27. 02. 1992)

43.    Edward Wątor

44.    Jerzy Wieczorek

45.    Teresa Wietrzna

46.    Marek Zieja (zm. 1994)

47.    Stefan Zuber (zm. 2009)


W kolejnym odcinku piszemy o najważniejszych wydarzeniach pierwszej kadencji samorządu Bielska-Białej. 

Zdjęcia i dokumenty ze zbiorów autora oraz Archiwum Państwowego w Bielsku-Białej,